Ревіталізація регулярних ландшафтних композицій парку-пам’ятки садово-паркового мистецтва «Шарівський»

  • Надія Максименко Харківський національний університет імені В. Н. Каразіна http://orcid.org/0000-0002-7921-9990
  • Олена Гололобова Харківський національний університет імені В. Н. Каразіна https://orcid.org/0000-0001-5558-2114
  • Вадим Гололобов Харківський національний університет імені В. Н. Каразіна https://orcid.org/0009-0009-0086-0303
  • Віктор Кірєєв Erda RTE, Гаага, Нідерланди https://orcid.org/0000-0002-1895-7762
Ключові слова: сталий розвиток громади, збереження екосистем, ландшафт, екологічний туризм, рекреація, екологічна ревіталізація, парк-пам’ятка, садово-паркове мистецтво, Шарівський, геоінформаційне моделювання, 3D моделювання, графічна реконструкція, дендрологічний план, декоративні рослини

Анотація

Сприйняття ландшафту як простору для життя призвело до формування та розвитку особливої групи антропогенних ландшафтів – садово-паркових, які виконують велику низку функцій від утилітарної до естетичної та духовної. Наразі приблизно 30% історичних садово-паркових ландшафтів пам’яток культурної спадщини знаходяться в аварійному стані, 80% – потребують серйозних реставраційних робіт. Тому ревіталізація ландшафтної структури історичних садово-паркових ландшафтів є актуальною науковою проблемою та відповідає двом цілям сталого розвитку (11- сталий розвиток міст та громад і 15 – збереження екосистем суходолу). Мета роботи - обґрунтування концепції ревіталізації регулярних ландшафтних композицій парку-пам’ятки садово-паркового мистецтва загальнодержавного значення «Шарівський» та графічне 3D моделювання архітектурно-планувальних та об’ємно-просторових рішень запропонованої концепції. В роботі використано метод історичного аналізу: з фокусуванням на період найвищого втілення художнього композиційного задуму відновлюваного простору, коли маєток належав успішному цукрозаводчику Леопольду Кенігу. Графічна подача архітектурно-планувальних та об’ємно-просторових рішень досягнута за допомогою використання програмних інструментів QGIS 3.28.3–Firenze 2022-08-31, SketchUp і Realtime Landscaping Architect. За результатами аналізу історичних джерел задля збереження оригінального задуму та характеристик ландшафтних композицій запропонована візія ревіталізації «Білий сад», яка підказана «Genius loci» історичного ландшафту Шарівського парку. За допомогою геоінформаційної системи QGIS, карти OSM standard та карти Google Satellite Hybrid змодельований 3D автентичний рельєф регулярних ландшафтних композицій Шарівського палацово-паркового комплексу. Графічна подача архітектурно-планувальних та об’ємно-просторових рішень виконана за допомогою програмного інструменту SketchUp 2020. Sketchup 2020 також був задіяний для графічної 3D реконструкції численних архітектурних деталей, які прикрашають палац (балюстради, вікна, двері, башти тощо). Дендрологічний план розроблений з використанням видів та культиварів декоративних рослин з виявленою історичною та естетичною цінністю для забезпечення наступності нових та збережених рослинних елементів ландшафтних композицій. Запропонована візія може бути використана під час комплексної реконструкції парку-пам’ятки садово-паркового мистецтва загальнодержавного значення «Шарівський» і буде сприяти підвищенню значимості історичних культурних садово-паркових ландшафтів у формуванні сучасного соціокультурного простору Харківського регіону.

Завантаження

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Біографії авторів

Надія Максименко, Харківський національний університет імені В. Н. Каразіна

доктор географічних наук, професор, завідувач кафедри екологічного моніторингу та заповідної справи

Олена Гололобова, Харківський національний університет імені В. Н. Каразіна

кандидат сільскогосподраських наук, доцент, кафедра екологічного моніторингу та заповідної справи

Вадим Гололобов, Харківський національний університет імені В. Н. Каразіна

аспірант кафедри екологічного моніторингу та заповідної справи

Віктор Кірєєв , Erda RTE, Гаага, Нідерланди

PhD (екологічні науки та політика), наук. співробітник

Посилання

Ovsyanyk A. M. (2021). Analysis of regional targeted programs in the field of cultural heritage protection. Scientific Bulletin «Democratic Governance», 1 (27). DOI: https://doi.org/10.33990/2070-4038.27.2021.239237 [in Ukrainian]

Goncharova K. In search of new approaches to the preservation of cultural heritage: private-public partnership. Ukrainian Center for Cultural Research. Website. https://uccs.org.ua/detsentralizatsiia/statti/u-poshukakh-novykh-pidkhodiv-do-zberezhennia-kulturnoi-spadshchyny-pryvatno-hromadske-parterstvo/ [in Ukrainian]

«Great Restoration»: problems and prospects. LB.ua: Website. https://lb.ua/culture/2021/06/02/486052_velika_ restavratsiya_problemi.html [in Ukrainian]

Regional program for the preservation of architectural heritage in the Kharkiv region for 2018–2023. Official website of the Kharkiv City Council, Mayor, Executive Committee: Website. http://www.oblrada.kharkov.ua/ua/public-information/oblasni-programi/326-oblasna-prohrama-zberezhennia-arkhitekturnoi-spadshchyny-v-kharkivskii-oblasti-na2018-2023-roky [in Ukrainian]

Yarovyi S. M., Slobodianiuk S. O. (2019). Rehabilitation and development concept of the palace and park complex «Sadyba» in Sharivka, Kharkiv region. Bulletin of the Prydniprovska State Academy of Civil Engineering and Architecture, 3, 103–110. DOI: https://doi.org/10.30838/J.BPSACEA.2312.040719.104.470 [in Ukrainian]

There are plans to create an international cultural center on the basis of the Sharivskyi Palace. Kharkiv Regional State Administration: Website. http://kharkivoda.gov.ua/uk/news/view/id/24077 [in Ukrainian]

Sharivka's brilliance and poverty. How a unique castle near Kharkiv is falling into decay. Ukrainska Pravda: website. https://www.pravda.com.ua /articles/2019/06/29/7216629/ [in Ukrainian]

Denysyk H., Kravtsova I. (2023). Periodization of the formation of garden and park landscapes of the Central Europe. Visnyk of V. N. Karazin Kharkiv National University, series «Geology. Geography. Ecology», 58, 143–158. https://doi.org/10.26565/2410-7360-2023-58-12 [in Ukrainian]

Kravtsova I. V. (2023). Garden and park landscapes: formation, structure, significance, Journal of Landscape Science, 3 (1), 29–39. DOI: https://doi.org/10.31652/2786-5665-2023-3-29-39 [in Ukrainian]

Sharivskyi palace and park complex «Sadyba». Discover: Website: https://discover.ua/locations/dvorcovo-parkovyy-kompleks-sharovka [in Ukrainian]

Biryova O. Y. (2016). Sugar pearls of Slobozhanshchyna. Historical studies of social progress. IV, 20–25. http://www.irbis-nbuv.gov.ua/cgi-bin/irbis_nbuv/cgiirbis_64.exe?I21DBN=LINK&P21DBN=UJRN&Z21ID=&S21REF=10&S21CNR=20&S21STN=1&S21FMT=ASP_meta&C21COM=S&2_S21P03=FILA=&2_S21STR=iscp_2016_4_5 [in Ukrainian]

Gololobova E. A., Shapovalova E. S., Kalinovsky A. I. & Kireeva S. Yu. (2020). Experience in ecological reconstruction of cultural landscapes (review). Man and Environment. Issues of Neoecology, 34, 59–67. DOI: https://doi.org/10.26565/1992-4224-2020-34-06 [in Ukrainian]

ІСОМОS UKRAINE http://icomos-ua.blogspot.com/p/blog-page_5851.html.2 [in Ukrainian]

Polivach K. (2022). Historical villages of Ukraine: on the way to recognition. Historical Geography, 82-104. http://resource.history.org.ua/cgi-bin/eiu/history.exe?I21DBN=EJRN&P21DBN=EJRN&S21REF=10&S21CNR=20&S21STN=1&S21FMT=ASP_meta&C21COM=S&2_S21P03=IDP=&2_S21STR=Igdu_2022_16_7 [in Ukrainian].

ICOMOS. Québec Declaration on the Preservation of the Spirit of Place. 16th General Assembly of ICOMOS. Quebec, Canada, 29 September – 5 October 2008. https://www.silene.ong/en/documentation-centre/declarations/quebec-declaration-on-the-preservation-of-the-spirit-of-place#Quebec_Declaration_2008_eng.pdf

Maksymenko N., Gololobova O. (2023) The concept of revitalization of regular landscape compositions of the park-monument of landscape art « Sharivskyi». Ecology – ways to harmonize the relationship between nature and society: a collection of abstracts of the XII All-Ukrainian Scientific and Practical Internet Conference. Uman, October 12, UNUS, Uman, 98–101. [in Ukrainian]

20 Best Sketchup Plugins for Urban Designers. URBAN DESIGN LAB: Website. https://urbandesignlab.in/20-best-sketchup-plugins-for-urban-designers/

SketchUp. Professional CAD Systems: Website. https://procadsys.co.nz/industries/urban-planning/

Landscape Design Software. Website. https://www.ideaspectrum.com

Gololobov V. V., Koval I. M., Gololobova O. O. (2023). Revitalization of regular landscapes of the exposition zone of the arboretum of the State Biotechnological University. Human and the environment. Problems of neoecology, 40, 66–84. DOI: https://doi.org/10.26565/1992-4224-2023-40-06 [in Ukrainian]

Maksymenko, N. V., Gololobova, O., Shcherban, V. I., & Pohorila, M. V. (2021). Introduction of Sustainable Plant Components in Green Infrastructure in the Context of Nature-Oriented Solutions. Man and Environment. Issues of Neoecology, (35), 58-71. https://doi.org/10.26565/1992-4224-2021-35-06

Suman, S., North, M.R., Petropoulos, G.P., Srivastava, P.K., Hristopulos, D.T., Fuzzo, D.S., Carlson, T.N. (2020). Modelling key parameters characterising land surface using the SimSphere SVAT model. Agricultural Water Management: Theories and Practices, 409-442. https://www.elsevier.com/books/agricultural-water-management/srivastava/978-0-12-812362-1 doi: https://doi.org/10.1016/B978-0-12-812362-1.00020-5

Shan, P., Sun, W. (2021). Research on landscape design system based on 3D virtual reality and image processing technology. Ecological Informatics, 63, 101287. http://www.elsevier.com/wps/find/journaldescription.cws_home/705192/description#description doi: https://doi.org/10.1016/j.ecoinf.2021.101287

Sun, S., Xu, X., Lao, Z., Liu, W., Li, Z., Higueras García, E., He, L., (...), Zhu, J. (2017). Evaluating the impact of urban green space and landscape design parameters on thermal comfort in hot summer by numerical simulation. Building and Environment, 123, 277-288. http://www.elsevier.com/inca/publications/store/2/9/6/index.htt doi: https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2017.07.010

Shan, P., Sun, W. (2021). Auxiliary use and detail optimization of computer VR technology in landscape design Arabian Journal of Geosciences, 14 (9), art. no. 798. http://www.springer.com/geosciences/journal/12517?cm_mmc=AD-_-enews-_-PSE1892-_-0 doi: https://doi.org/10.1007/s12517-021-07131-1

Lavorel, S., Grigulis, K., Richards, D.R., Etherington, T.R., Law, R.M., Herzig, A. (2022). Templates for multifunctional landscape design. Landscape Ecology, 37 (3), 913-934. http://www.springerlink.com/content/103025/ doi: https://doi.org/10.1007/s10980-021-01377-6

Опубліковано
2024-06-01
Цитовано
Як цитувати
Максименко, Н., Гололобова, О., Гололобов, В., & Кірєєв , В. (2024). Ревіталізація регулярних ландшафтних композицій парку-пам’ятки садово-паркового мистецтва «Шарівський». Вісник Харківського національного університету імені В. Н. Каразіна, cерія «Геологія. Географія. Екологія», (60), 366-377. https://doi.org/10.26565/2410-7360-2024-60-27