Еколого-географічні особливості сучасного стану лісів ДП «Берегівський лісгосп»

  • М. Р. Питуляк Тернопільський національний педагогічний університет імені Володимира Гнатюка, вул. М. Кривоноса, 2, м. Тернопіль, 46027, Україна https://orcid.org/0000-0001-5565-4915
  • Г. М. Долопікула Тернопільський національний педагогічний університет імені Володимира Гнатюка, вул. М. Кривоноса, 2, м. Тернопіль, 46027, Україна
  • Б. Б. Гавришок Тернопільський національний педагогічний університет імені Володимира Гнатюка, вул. М. Кривоноса, 2, м. Тернопіль, 46027, Україна https://orcid.org/0000-0002-8746-956X
Ключові слова: ліс, лісництво, категорії лісів, твердолистяні породи, лісокористування

Анотація

Мета. Аналіз сучасного стану лісів на території ДП «Берегівське лісове господарство», геопросторові особливості їх функціональної, вікової структури, складу порід з метою оптимізації лісокористування.

Методи. Польові спостереження, системний підхід, аналіз та синтез, узагальнення, системно-структурний, порівняльно-географічний, картографічний, статистичний.

Результати. Проаналізовано особливості геопросторового поширення лісових масивів на території ДП «Берегівський лісгосп», їх вікову структуру, склад порід та розподіл у межах лісництв. На основі вивчення первинних матеріалів побудовано та проаналізовано картосхему: «Категорій лісів ДП «Берегівський лісгосп» в розрізі лісництв. Встановлено, що ліси на території лісгоспу виконують природоохоронну, рекреаційно-оздоровчу, захисну функції. Попри низьку лісистість регіону та фрагментарність лісових масивів, у трьох лісництвах домінують експлуатаційні ліси. На підставі просторового аналізу вікової структури та складу порід в лісах ДП «Берегівський лісгосп» визначено, що у видовому складі порід лісових урочищ домінують твердолистяні насадження, провідне місце належить дубовим та буковим деревостанам. Хвойні не набули поширення завдяки специфіці умов місцезростання. Мізерні площі малоцінних м’яколистяних деревостанів свідчать про активну і успішну роботу лісників. У віковій структурі лісів переважають середньовікові насадження, які зосереджені переважно у центральній та східній частині території дослідження. На півночі домінують стиглі і перестійні насадження.

Висновки. Регіон дослідження є найменш залісненою частиною Закарпаття. Експлуатаційні ліси зосереджені у найбільш залісненій центральній та північній частині лісгоспу, тоді як інші категорії домінують на східних і західних околицях. Зона діяльності ДП «Берегівський лісгосп» потребує комплексу заходів по залісненню малородючих кислих ґрунтів та оптимізації вікової структури наявних лісових масивів.

Завантаження

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Біографії авторів

М. Р. Питуляк , Тернопільський національний педагогічний університет імені Володимира Гнатюка, вул. М. Кривоноса, 2, м. Тернопіль, 46027, Україна

кандидат географічних наук, доцент, доцентка кафедри географії та методики її навчання

Г. М. Долопікула , Тернопільський національний педагогічний університет імені Володимира Гнатюка, вул. М. Кривоноса, 2, м. Тернопіль, 46027, Україна

магістрант кафедри географії та методики її навчання

Б. Б. Гавришок , Тернопільський національний педагогічний університет імені Володимира Гнатюка, вул. М. Кривоноса, 2, м. Тернопіль, 46027, Україна

кандидат географічних наук, доцент, доцент кафедри географії та методики її навчання

Посилання

Lytsur, I.M. (2010). Ecological and economic problems of the spatial organization of the forest com-plex of Ukraine. In B.M. Danylyshyn (Ed.). Kyiv: RVPS of Ukraine NAS of Ukraine, 297-317. (In Ukrainian)

Koval, Y.V. (2012). Comprehensive economic assessment of forest resources: criteria, mechanisms of formation and use. Forestry and horticulture, (1). Retrieved from http://nbuv.gov.ua/UJRN/licgoc (In Ukrainian)

Khvesyk, M. A., Shubalyi, O. M., & Vasylyk, N. M. (2011). Complex use of forest resource potential: mechanism of stimulation, institutional and investment support. Monograph. Kyiv: LLC "DKS". (In Ukrainian)

Cebrykow, P., & Kałamucka, W. Znaczenie kartograficznych materiałów źródłowych w ocenie realiza-cji zrównoważonego rozwoju na przykładzie lesistości zachodniej części Rezerwatu Biosfery „Roztocze”. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B–Geographia, Geologia, Miner-alogia et Petrographia, 76(1), 263-276. http://dx.doi.org/10.17951/b.2021.76.0.263-276

Havryshok, B., Syviy, M., Lisova, N., Klapoushchak, I., & Shmyhelska, H. (2022). Forestry land use of Buskii forest farm: historical and geographical features and current state. Scientific notes of Ternopil National Pedagogical University named after Volodymyr Hnatyuk. Series: Geography, 52(1), 185-195 https://doi.org/10.25128/2519-4577.22.1.23 (In Ukrainian)

Havryshok, B., Lisova, N., Syvyj, M., Sztangret, I., & Volik, O. (2022). Retrospective and geographical features of forestry use of lands in Podilski Tovtry . IOP Conference Series: Earth and Environmental Science: 3rd International Conference on Sustainable Futures: Environmental, Technological, Social and Economic Matters (Kryvyi Rih, 24 May 2022 through 27 May 2022). 1049(1). https://doi.org/10.1088/1755-1315/1049/1/012040

Maksymenko, N. V., Dorohan, V. V., & Karpets, K. M. (2019). Analysis of nature use conflicts as a basis for landscape and ecological planning of forest ecosystems. Man and environment. Issues of neo-ecology. Issue (32), 30-41. https://doi.org/10.26565/1992-4224-2019-32-03 (In Ukrainian)

Martyniuk, O.A. The state and role of forestry land under conditions of anthropogenic load. Retrieved from http://natureus.org.ua/repec/archive/3_2014/16.pdf (In Ukrainian)

Scientific foundations of sustainable forestry management. (2005). Proceedings of the international scientific and practical conference (Ukraine, Ivano-Frankivsk, September, 28-30.2005). Ivano-Frankivsk: Ekor. (In Ukrainian)

Pytuliak, M.R., & Pytuliak, M.V. (2017). Peculiarities of recreational forest use in Ternopil region. Sci-entific notes of Ternopil National Pedagogical University named after Volodymyr Hnatyuk. Series: Geography, (2), 185-190. Retrieved from http://nbuv.gov.ua/UJRN/NZTNPUg_2017_2_30 (In Ukrainian)

Pytuliak, M.R., & Pytuliak, M.V., & Havryshok, B.B. (2020). Forest resources and forest use. In Geog-raphy of Ternopil region: monograph: in 2 volumes, T.1. Natural conditions and resources. 2nd ed., Ternopil: Osadtsa Y. V, 326 – 343. (In Ukrainian)

Boyko, Y.M., & Miklovda, V.P. (2008). Trends in the development of forestry in the region in modern conditions (on the example of Zakarpattia region). Economy of industry, 2(41), 142-152. Retrieved from http://dspace.nbuv.gov.ua/bitstream/handle/123456789/2566/ (In Ukrainian)

Lendel, M. A., & Zhulkanych, V. O. (2018). Peculiarities of managing the development of the forestry complex of the Transcarpathian region. Scientific bulletin of the Mukachevo State University, Econom-ics Series. 1(9), 105-109. Retrieved from https://economics-msu.com.ua/web/uploads/pdf/Scientific (In Ukrainian)

Sakharnatska, L.I. (2019). Aspects of forest and land resource management in the conditions of united territorial communities. Balanced environmental management, (4), 107-111. Retrieved from http://journals.uran.ua/bnusing/article/view/199084/200306 (In Ukrainian)

Moshak, O. V. (2013). Regional problems of formation and development of forest resource potential. Scientific bulletin of Uzhhorod University: Series: Economics, 3(40), 211–215. Retrieved from https://dspace.uzhnu.edu.ua/jspui/handle/lib/2078 (In Ukrainian)

Myklysh, S., Myklysh, Yu., Havryliuk, S., Debrynyak, I., & Savchyn, V. (2021). Ripe beech stands in different categories of forests of the plain part of Ukraine. Scientific works of the Forestry Academy of Ukraine, (22), 156 – 164. DOI: https://doi.org/10.15421/412113 (In Ukrainian)

Pop, S.S. (2009). Natural resources of Transcarpathia. 3rd ed., Uzhgorod: "Karpaty". (In Ukrainian)

Hensiruk, S. (1994). Optimizing the forestry of Ukraine. Oikumena, (1-2), 124-133. (In Ukrainian)

Hryhora, I.M., & Solomakha, V.A. (2005). Vegetation of Ukraine (ecological, cenotic, floristic and geo-graphical sketch). Kyiv: Fitosociotsentr. (In Ukrainian)

The project of the organization and development of forestry of the SE "Berehiv lisov svodstvo" of the Transcarpathian regional department of forestry and hunting. (2021). Irpin. (In Ukrainian)

The project of the organization and development of forestry of the SE "Vynohradiv Forestry" of the Transcarpathian Regional Department of Forestry and Hunting. (2021). Irpin. (In Ukrainian)

Forest Code of Ukraine. [Electronic resource] Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua › laws › show (In Ukrainian)

Zakarpattia Regional Department of Forestry and Hunting. Retrieved from https://zakarpatlis.gov.ua/ (In Ukrainian)

Report on the state of the natural environment of Zakarpattia region for 2021. Retrieved from https://ecozakarpat.gov.ua/wp-content/nd/Zakarp_reh_dop_2021.pdf (In Ukrainian)

Yarova, I.E., Mishenina, N.V., & Piznyak, T.I. (2018). Spatial analysis of reproduction of forest re-source potential: ecological and economic aspect Marketing and management of innovations, No. 1. 406-418. Retrieved from https://repo.snau.edu.ua:8080/xmlui/handle/123456789/5951 (In Ukrainian)

Опубліковано
2023-06-26
Як цитувати
Питуляк , М. Р., Долопікула , Г. М., & Гавришок , Б. Б. (2023). Еколого-географічні особливості сучасного стану лісів ДП «Берегівський лісгосп». Людина та довкілля. Проблеми неоекології, (39), 87-97. https://doi.org/10.26565/1992-4224-2023-39-08
Розділ
Екологічні дослідження