Моніторинг самоочищення дельти Дунаю і річки Мерло за мікробіологічними показниками

  • І. В. Зінченко Науково-дослідна установа «Український науково-дослідний інститут екологічних проблем», вул. Бакуліна 6, м. Харків, 61165, Україна https://orcid.org/0000-0001-8554-3300
  • О. Г. Васенко Науково-дослідна установа «Український науково-дослідний інститут екологічних проблем», вул. Бакуліна 6, м. Харків, 61165, Україна https://orcid.org/0000-0002-8658-4144
  • О. В. Бабіч Науково-дослідна установа «Український науково-дослідний інститут екологічних проблем», вул. Бакуліна 6, м. Харків, 61165, Україна http://orcid.org/0000-0003-0821-1585
  • Л. С. Ангіна Науково-дослідна установа «Український науково-дослідний інститут екологічних проблем», вул. Бакуліна 6, м. Харків, 61165, Україна https://orcid.org/0009-0003-1402-955X
Ключові слова: поверхневий водний об’єкт, самоочищення, алохтонні, автохтонні, мікроорганізми, індикатор забруднення

Анотація

Мета. Аналіз моніторингу самоочищення акваторії дельти Дунаю і малої річки Мерло (приток Ворскли) за мікробіологічними показниками.

Методи. Визначено якісну та кількісну характеристику різних еколого-трофічних груп: загальне мікробне число (ЗМЧ) алохтонних і автохтонних мікроорганізмів; біологічні агенти: індекс бактерій групи кишкової палички, умовно-патогенні бактерії, бактерії р. Salmonella і віруси бактерій – коліфаги. За показником співвідношення (Пс) ЗМЧ автохтонних і алохтонних сапрофітних мікроорганізмів визначали динаміку і інтенсивність процесів самоочищення. Рівень трофності і сапробності у р. Мерло визначали за феноменологічними ознаками за методикою розробленою в УКРНДІЕП.

Результати. Встановлено, що найбільш інтенсивні процеси самоочищення спостерігались в акваторії дельти Дунаю вище м. Рені і в рукаві Бистрий. Найбільш забруднені водні ділянки – у Кілійському рукаві біля м. Ізмаїл, нижче м. Кілія і вище м. Вилкове (9-ий км). Проведені моніторингові дослідження річки Мерло, у районі скиду стічних вод підприємства харчової промисловості за гідробіологічними і мікробіологічними показниками визначили, що річка дуже забруднена, знаходиться під великим антропогенним навантаженням на водну екосистему і має низький Пс, що за ступенем сапробності і трофності річка в зоні скиду стічних вод відноситься до гіпертрофної і полісапробної. Після реконструкції очисних споруд на підприємстві харчової промисловості ситуація в місці скиду стічних вод змінилася: Пс збільшився з 1,1 до 3,2, а акваторію у пункті скиду віднесли до полісапробної зони, з ознаками мезосапробної зони, що свідчить про тенденцію до самоочищення.

Висновки.  На процеси самоочищення впливають антропогенні джерела забруднення водних об’єктів. Водні екосистеми  дельти Дунаю мають  більш виражені тенденції до самовідновлення, ніж екосистеми малої річки Мерло (приток Ворскли). Встановлений позитивний вплив ефективного очищення виробничих стічних вод, які скидаються у річку, на Пс, а також трофність і сапробність екосистем

Завантаження

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Біографії авторів

І. В. Зінченко , Науково-дослідна установа «Український науково-дослідний інститут екологічних проблем», вул. Бакуліна 6, м. Харків, 61165, Україна

завідувачка лабораторії міських та виробничих стічних вод

О. Г. Васенко , Науково-дослідна установа «Український науково-дослідний інститут екологічних проблем», вул. Бакуліна 6, м. Харків, 61165, Україна

кандидат біологічних наук, доцент, завідувач лабораторії досліджень екологічної стійкості об'єктів довкілля

О. В. Бабіч , Науково-дослідна установа «Український науково-дослідний інститут екологічних проблем», вул. Бакуліна 6, м. Харків, 61165, Україна

кандидат технічних наук, провідний науковий співробітник лабораторії міських і виробничих стічних вод

Л. С. Ангіна , Науково-дослідна установа «Український науково-дослідний інститут екологічних проблем», вул. Бакуліна 6, м. Харків, 61165, Україна

Інженер ІІ категорії лабораторії міських і виробничих стічних вод

Посилання

Vasenko, O., Vernichenko-Cvetkov, D., Korobkova, G., & Poddashkin, O. (2019). Unified assessment of the impact of objects of economic activity on the environment. State enterprise "UKHYN". Carbon chemical journal, 1, 25 – 32. Retrieved from http://nbuv.gov.ua/UJRN/ukhj_2019_1-2_14 (in Ukrani-an).

Vasenko, O., Iyevleva, O., & Lungu, M. (2019). Impact on the ecological condition of the Danube Delta. Proceedings of the XV International Scientific and Practical Conference: Environmental safety: prob-lems and solutions. (Kharkov, September 9-13, 2019, pp.72-76.) Kharkiv:USRIEP, Retrieved from http://www.niiep.kharkov.ua/sites/default/files/Konfer2019.pdf (in Ukranian).

Grytsenko, A., Zinchenko, I., Babich, О., Korobkova, G., & Honcharenko, Ya. (2020). Analysis of the degree of implementation of environmental protection measures in the field of water protection from anthropogenic pollution according to the strategy of the state environmental policy of Ukraine for the period until 2020. Man and environment. Problems of neoecology, (34), 90 – 99.

https://doi.org/10.26565/1992-4224-2020-34-09 (in Ukranian).

Babich, О., Zinchenko, I., Shostenko, О., Kononenko, K., & Anhina, L. (2022). Implementation of mod-ern technologies for local treatment of highly concentrated wastewater to improve the ecological state of water bodies. Current issues of chemistry and integrated technologies Electronic resource: materi-als of international science and practice conf. dedicated to the 100th anniversary of O.M. Beketov NUUEKh (Kharkov, June 7, 2022)/ Kharkov: O.M. Beketov NUUEKh, 128. Retrieved from http://eprints.kname.edu.ua/63449/(in Ukranian).

Zinchenko, I., Babich, О., Shostenko, О., Kononenko, K., Anhina, L., & Tsytlishvili, K. (2022). Modern wastewater treatment technologies that contain organic compounds that are difficult to decompose. Proceedings of the XVIII International Scientific and Practical Conference: Environmental safety: problems and solutions. (Kharkov, September 15-16, 2022, pp.181 – 186.). Kharkiv: USRIEP, Re-trieved from http://www.niiep.kharkov.ua/sites/default/files/konfer2022.pdf (in Ukranian).

Water strategy of Ukraine for the period until 2025 (2015). Retrieved from https://www.nas.gov.ua/EN/Book/Pages/default.aspx?BookID=0000009165 (in Ukranian).

Summary Progress Update 2021: SDG 6 — water and sanitation for all 24 February 2021. Retrieved from https://www.unwater.org/publications/summary-progress-update-2021-sdg-6-water-and-sanitation-all

Grinyuk, V. (2018). Study of the processes of self-purification of the right tributaries of the Svichi River of the Dniester Basin. Scientific Bulletin of the National Technical University of Ukraine, 28(3), 77 – 82. https://doi.org/10.15421/40280316

Climate change and water un-water policy note. UN-Water Technical Advisory Unit. (2019) Retrieved from https://www.unwater.org/sites/default/files/app/uploads/2019/10/UN_Water_PolicyBrief_ClimateChange_Water.pdf

Arhipova, L., & Pernerovska, S. (2015). Prediction of hydrological parameters of water bodies by the method of singular spectral analysis. Scientific Bulletin of the National Mining University, 2, 45-50. Retrieved from http://nbuv.gov.ua/UJRN/Nvngu_2015_2_8 (in Ukranian).

Lyalko, V., Yelistratova, L., Kulbida, M., Apostolov, O., & Barabash, M. (2015). The greenhouse effect and climate change in Ukraine: assessments and consequences. Ukrainian Journal of Earth Remote Sensing, 6, 33–84. Retrieved from http://nbuv.gov.ua/UJRN/ukjdzz_2015_6_7 (in Ukranian).

Hama Salih, N. Y., Mohammad, A. O., & Mohammed, F. O. (2021). Study on the Self-purification of Tanjaro River. Tikrit Journal for Agricultural Sciences, 21(4), 54–62. https://doi.org/10.25130/tjas.21.4.7

Vasenko, O., Zinchenko, I., Karlyuk, A. (2018). Study of the processes of self-purification of water bodies of the Kharkiv region (on the example of lakes of the Lyman group and a section of the Siv-erskyi Donets river) according to microbiological characteristics. Problems of environmental protec-tion and environmental safety: coll. of science Ave. /UKRNDIEP, 85-98. Retrieved from http://www.niiep.kharkov.ua/sites/default/files/sbornik2018.pdf (in Ukranian).

Romanenko, V., Zhukinskij, V., Oksiyuk, O., & Yacik, A. (1998). Methodology of environmental as-sessment of surface water quality by relevant categories. Retrieved from http://www.irbis-nbuv.gov.ua/cgi-bin/irbis64r_81/cgiirbis_64.exe?Z21ID=&I21DBN=EC&P21DBN=EC&R21DBN=1&R21DBN=2&S21STN=1&S21REF=10&S21FMT=fullwebr&C21COM=S&S21CNR=20&S21P01=0&S21P02=0&S21P03=I=&S21COLORTERMS=1&S21STR=%D0%A084232$ (in Ukranian).

Uvayeva, O., Kocyuba, I., & Yelnikova T. (2020). Hydrobiology: a study guide. Retrieved from https://eztuir.ztu.edu.ua/bitstream/handle/123456789/7931/%D0%93%D1%96%D0%B4%D1%80%D0%BE%D0%B1%D1%96%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D0%B3%D1%96%D1%8F.pdf?sequence=1&isAllowed=y (in Ukranian).

DSTU ISO 5667-9:2005 Water quality. Sampling of samples. Part 9. Guidelines for sampling water from rivers and other watercourses (ISO 5667-6:1990, IDT) Retrieved from http://online.budstandart.com/ua/catalog/doc-page.html?id_doc=64511 (in Ukranian).

DSTU ISO 8199:2009 Water quality. General guidelines for counting microorganisms in culture (ISO 5667-1:1993, IDT) Retrieved from https://www.iso.org/

DSTU ISO 9308-1:2005 Water quality. Detection and counting of Escherichia coli and coliform bacte-ria. Part 1. Membrane filtration method (ISO 9308-1:2000, IDT) Retrieved from http://online.budstandart.com/ua (in Ukranian).

Methodological guidelines "Sanitary and microbiological control of the quality of drinking water". Or-der of the Ministry of Health of Ukraine dated February 3, 2005 No. 60. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/ (in Ukranian).

Project of Methodology for environmental assessment of surface water quality by relevant categories. (2012). UkrNDIEP. Kharkiv, Kharkiv: UkrRSIEP, (in Ukrainian).

Опубліковано
2023-06-26
Як цитувати
Зінченко , І. В., Васенко , О. Г., Бабіч , О. В., & Ангіна , Л. С. (2023). Моніторинг самоочищення дельти Дунаю і річки Мерло за мікробіологічними показниками. Людина та довкілля. Проблеми неоекології, (39), 39-54. https://doi.org/10.26565/1992-4224-2023-39-04
Розділ
Географічні дослідження