Вікові особливості деяких властивостей фібробластів

  • М. А. Гриценко
Ключові слова: : ліміт Хейфліка; фібробласти; цитогенез; апоптоз; білки позаклітинного матриксу; цитоскелет; колаген; еластин; ліпофусцин

Анотація

В огляді узагальнено дані про зміни основних показників життєдіяльності фібробластів, таких як морфологічні ознаки, інтенсивність проліферації, синтетичний потенціал, схильність до апоптозу та ін., у ході розвитку і старіння організму. У процесі онтогенезу фібробластів істотно знижується як їх синтетичний, так і проліферативний потенціали, а також швидкість міграції, і, навпаки, збільшується число апоптозів в культурі. Дана ситуація є наслідком зміни балансу між регуляторними білками, як синтезованих самими клітинами, так і тими, що надходять ззовні.

Завантаження

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Посилання

Витрук Т.Ю. Особенности изменений клеточно-матриксных взаимоотношений в коже при ее хронологическом и фотоиндуцированном старении. Автореф. дисс. … канд. мед. наук. – Томск, 2008. – 23с. /Vitruk T.Yu. Osobennosti izmeneniy kletochno-matriksnykh vzaimootnosheniy v kozhe pri yeye khronologicheskom i fotoindutsirovannom starenii. Avtoref. dis. … kand. med. nauk. – Tomsk, 2008. – 23s./

Данилов Р.К. Общие принципы клеточной организации, развития и классификации тканей. Руководство по гистологии. Т.1. – Санкт-Петербург: СпецЛит, 2001. – 328с. /Danilov R.K. Obshchiye printsipy kletochnoy organizatsii, razvitiya i klassifikatsii tkaney Rukovodstvo po gistologii. T.1. – Sankt-Peterburg: SpetsLit, 2001. – 328s./

Зорина А.И., Бозо И.Я., Зорин В.Л. и др. Фибробласты дермы: Особенности цитогенеза, цитофизиологии и возможности клинического применения // Клеточная трансплантология и тканевая инженерия. – 2011а. – Т.6, №2. – С. 15–26. /Zorina A.I., Bozo I.Ya., Zorin V.L. i dr. Fibroblasty dermy: Osobennosti tsitogeneza, tsitofiziologii i vozmozhnosti klinicheskogo primeneniya // Kletochnaya transplantologiya i tkanevaya inzheneriya. – 2011а. – T.6, №2. – S. 15–26./

Зорина А.И., Бозо И.Я., Зорин В.Л., Черкасов В.Р. Старение кожи и SPRS-терапия // Косметика и медицина. – 2011б. – №4. – С. 60–68. /Zorina A.I., Bozo I.Ya., Zorin V.L., Cherkasov V.R. Stareniye kozhi i SPRS-terapiya // Kosmetika i meditsina. – 2011б. – №4. – S. 60–68./

Юдинцева Н.М., Блинова М.И., Пинаев Г.П. Особенности организации цитоскелета у фибробластов нормальной, рубцовой и эмбриональной кожи человека, распластанных на белках внеклеточного матрикса // Цитология. – 2008. – Т.50, №10. – С. 862–866. /Yudintseva N.M., Blinova M.I., Pinayev G.P. Osobennosti organizatsii tsitoskeleta u fibroblastov normal'noy, rubtsovoy i embrional'noy kozhi cheloveka, rasplastannykh na belkakh vnekletochnogo matriksa // Tsitologiya. – 2008. – T. 50, №10. – S. 862–866./

Bosset S., Bonnet-Duquennoy M., Barre P. et al. Decreased expression of keratinocyte betal integrins in chronically sun-exposed skin in vivo // Br. J. Dermatol. – 2003. – Vol.148, №4. – P. 770–778.

Bowen A.R., Hanks A.N., Allen S.M. et al. Apoptosis regulators and responses in human melanocytic and keratinocytic cells // J. Invest. Dermatol. – 2003. – Vol.120, №1. – P. 48–55.

Chao D.T., Korsmeyer S.J. BCL-2 family: regulators of cell death // Ann. Rev. Immunol. – 1998. – №16. – P. 395–419.

Chodon T., Sugihara T., Igava H.H. et al. Keloid-derived fibroblasts are refractory to fas-mediated apoptosis and neutralization of autocrine transforming growth factor-beta 1 can abrogate this resistance // Am. J. Pathol. – 2000. – Vol.157, №5. – P. 1661–1669.

Covas D., Panepuccia R., Fontes A. et al. Multipotent mesenchymal stromal cells obtained from diverse human tissues share functional properties and gene-expression profile with CD146+ perivascular cells and fibroblasts // Exp. Hematol. – 2008. – Vol.36. – Р. 642–54.

El-Domiaty M., Attia S., Saleh F. et al. Intrinsic ageing vs. photoaging: a comparative histopathological, immunohistochemical and ultrastructural study of skin // Exp. Dermatol. – 2002. – Vol.11, №5. – P. 398–405.

Engelke M., Jensen J.M., Ekanayake-Mudiyanselage S., Proksch E. Effects of xerosis and ageing on epidermal proliferation and differentiation // Br. J. Dermatol. – 1997. – Vol.137, №2. – P. 219–225.

Fujiwara M., Muragaki Y., Ooshima A. Upregulation of transforming growth factor-beta1 and vascular endothelial growth factor in cultured keloid fibroblasts: relevance to angiogenic activity // Arch. Dermatol. Res. – 2005. – Vol.297, №4. – P. 161–169.

Greco M., Villani G., Mazzucchelli F. Marked aging-related decline in efficiency of oxidative phosphorylation in human skin fibroblasts // FASEB J. – 2003. – Vol.17 (12). – Р. 1706–1708.

Green D.R., Beere H.M. Apoptosis. Gone but not forgotten // Nature. – 2000. – Vol.405, №6782. – P. 28–29.

Grewe M. Chronological ageing and photoageing of dendritic cells // Clin. Exp. Dermatol. – 2001. – Vol.26, №7. – P. 608–612.

Harley C.B., Sherwood S.W. Telomerase, checkpoints and cancer // Cancer Surv. – 1997. – №29. – P. 263–284.

Herskind C., Bentzen S., Overgaard J. et al. Differentiation state of skin fibroblast cultures versus risk of subcutaneous fibrosis after radiotherapy // Radiother. Oncol. – 1998. – Vol.47. – Р. 263–269.

Hockenbery D.M., Zutter M., Hickey W. et al. BCL2 protein is topographically restricted in tissues characterized by apoptotic cell death // Proc. Natl. Acad. Sci. USA. – 1991. – Vol.88, №16. – P. 6961–6965.

Jang T., Hohn A., Catalgol B., Grune T. Age-related differences in oxidative protein-damage in young and senescent fibroblasts // Archives of biochemistry and biophysics. Germany. – 2009. – Vol.483. – Р. 127–135.

Jost M., Class R., Kari C. et al. A central role of Bcl-X(L) in the regulation of keratinocyte survival by autocrine EGFR ligands // J. Invest. Dermatol. – 1999. – Vol.112, № 4. – P. 443–449.

Nolte S.V., Xu W., Rennekampff H.O. et al. Diversity of fibroblasts – a review on implications for skin tissue engineering cells tissues organs // Cells Tissues Organs. – 2008. – Vol.187. – Р. 165–176.

Stephens P., Genever P. Non-epithelial oral mucosal progenitor cell populations // Oral Diseases. – 2007. – Vol.13. – Р. 1–10.

Varani J., Dame M., Rittie L. et al. Decreased collagen production in chronologically aged skin. Roles of age-dependent alteration in fibroblast function and defective mechanical stimulation // AJP. – 2006. – Vol.168 (6). – Р. 1861–1868.

Цитовано
Як цитувати
Гриценко, М. А. (1). Вікові особливості деяких властивостей фібробластів. Вісник Харківського національного університету імені В. Н. Каразіна. Серія «Біологія», 24(1153), 110-116. вилучено із https://periodicals.karazin.ua/biology/article/view/4662
Розділ
КЛІТИННА БІОЛОГІЯ