Трансформація механізмів державного регулювання економічної безпеки в умовах сучасних гібридних загроз: європейський досвід та українські реалії

  • Денис Папирін Харківський національний університет імені В.Н. Каразіна, майдан Свободи, 4, м. Харків, 61022, Україна http://orcid.org/0009-0001-2292-6483
Ключові слова: економічна безпека, механізми державного регулювання, гібридні загрози, цифрова трансформація, державно-приватне партнерство, європейський досвід, стратегічне планування, проактивне управління, післявоєнне відновлення.

Анотація

У статті досліджено теоретико-методологічні засади та практичні аспекти трансформації механізмів державного регулювання економічної безпеки в умовах сучасних гібридних загроз. На основі системного аналізу виокремлено та критично осмислено чотири ключові методологічні підходи до забезпечення економічної безпеки держави: неокласичний, інституційний, мережевий та проактивний. Розкрито їх особливості, переваги та обмеження в контексті протидії гібридним загрозам. Проаналізовано європейський досвід трансформації механізмів економічної безпеки. Виявлено тенденцію до комплексного поєднання різних методологічних підходів та інструментів: від класичних ринкових та інституційних до інноваційних мережевих та форсайтних. На основі порівняльного аналізу європейського досвіду та українських реалій обґрунтовано концептуальні засади модернізації вітчизняної системи державного регулювання економічної безпеки. Запропоновано матрицю трансформації регуляторних механізмів, яка враховує поточний стан та визначає пріоритетні напрями змін за кожним методологічним підходом. Аргументовано необхідність поетапного впровадження запропонованих механізмів з урахуванням наявних ресурсів та інституційної спроможності держави. Особливу увагу приділено ролі цифрової трансформації та державно-приватного партнерства як ключових драйверів модернізації системи економічної безпеки. Окреслено перспективи подальших досліджень, зокрема щодо розробки методології комплексної оцінки ефективності регуляторних механізмів та адаптації європейських практик до українських реалій післявоєнного відновлення.

Завантаження

Біографія автора

Денис Папирін , Харківський національний університет імені В.Н. Каразіна, майдан Свободи, 4, м. Харків, 61022, Україна

аспірант кафедри економічної політики та менеджменту
Навчально-наукового інституту «Інститут державного управління»
Харківського національного університету імені В. Н. Каразіна,
майдан Свободи, 4, м. Харків, 61022, Україна

Посилання

Vlasiuk, O. S., & Kononenko, S. V. (2017). Kremlin aggression against Ukraine: Reflections in the context of war. Economy of Ukraine, (9), 3-18. https://doi.org/10.15407/economyukr.2017.09.003 [in Ukrainian].

Hromov, S. O. (2024). Modern essence and composition of the public regulation mechanism for corporatization of large state enterprises in transport infrastructure. Theory and Practice of Public Administration, 1(78), 136-154. DOI: https://doi.org/10.26565/1727-6667-2024-1-08 [in Ukrainian].

Dunaiev, I., & Hromov, S. (2024). Achievements and problems of using market approaches in modern public governance for reforming Ukrainian state corporations. Actual Problems of Public Administration, 1(64), 6-25. DOI: https://doi.org/10.26565/1684-8489-2024-1-01 [in Ukrainian].

Horbulin, V. P. (Ed.). (2017). World hybrid war: Ukrainian front. National Institute for Strategic Studies [in Ukrainian].

Bazilian, M., Goldthau, A., & Westphal, K. (2019). Model or ally? How Europe can lead on energy and climate. https://surl.li/gktfvv

Casimir Pulaski Foundation. (2021). How to defend against hybrid threats. URL: https://pulaski.pl/wp-content/uploads/2021/11/FOB16_EN.pdf

DefencesCoop. (2024). NATO seeks to confront the growing ‘pressure of hybrid war’. URL: https://defensescoop.com/2024/07/16/nato-confront-growing-pressure-hybrid-war-russia-china/

e-Estonia. (n.d.). We have built a digital society and so can you. URL: https://e-estonia.com/

European Commission. (2019). EU foreign investment screening regulation enters into force. URL: https://policy.trade.ec.europa.eu/news/eu-foreign-investment-screening-regulation-enters-force-2020-10-11_en

European Network for Cyber Security. (n.d.). European Network for Cyber Security (ENCS). URL: https://encs.eu/

Finnish Government. (2019). Finland’s cyber security strategy. URL: https://turvallisuuskomitea.fi/en/finlands-cyber-security-strategy/

Fjäder, C. (2014). The nation-state, national security and resilience in the age of globalisation. Resilience, 2(2), 114-129. URL: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/21693293.2014.914771

Fuerth, L. S. (2009). Foresight and anticipatory governance. Foresight, 11(4), 14-32. DOI: https://doi.org/10.1108/14636680910982412

Hybrid CoE. (2020). Hybrid warfare against critical energy infrastructure. URL: https://www.hybridcoe.fi/wp-content/uploads/2022/03/20220331-Hybrid-CoE-Paper-12-Fifth-wave-of-deterrence-WEB.pdf

International Centre for Defence and Security. (2022). Russia’s hybrid war in Ukraine. URL: https://icds.ee/en/russias-hybrid-war-in-ukraine-lessons-for-baltic-security-and-nato/

Komljenovic, D., & Andersson, J. (2021). Hybrid threats and the critical infrastructure protection challenge. Technology in Society, 66, 101674. DOI: https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2021.101674

Linkov, I., & Trump, B. (2019). Resilience and hybrid threats: Security and integrity for the digital world. IOS Press. DOI: https://doi.org/10.3233/978-1-61499-918-8

NATO ENSEC COE. (2022). Hybrid warfare against critical energy infrastructure. URL: https://www.enseccoe.org/wp-content/uploads/2024/01/2021-03-2.pdf

North, D. C. (1991). Institutions. Journal of Economic Perspectives, 5(1), 97-112. DOI: https://doi.org/10.1257/jep.5.1.97

OECD. (2024). Facts not fakes: Tackling disinformation, strengthening information integrity. OECD Publishing. DOI: https://doi.org/10.1787/d909ff7a-en

OFSI. (2021). National risk assessment of proliferation financing. URL: https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/1020695/National_risk_assessment_of_proliferation_financing.pdf

Sperling, J. (2022). The politics of resilience and transatlantic order: Enduring crisis? Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9781003007739

Tagliapietra, S. (2022). REPowerEU: Will EU countries really make it work? Bruegel. URL: https://www.bruegel.org/blog-post/repowereu-will-eu-countries-really-make-it-work

Tamošiūnienė, R., & Munteanu, C. (2015). Current research approaches to economic security. Paper presented at the 1st International Conference on Business Management,

Valencia, Spain. DOI: https://doi.org/10.4995/ICBM.2015.1537

Trump, B. (2019). The science and practice of resilience. DOI: https://doi.org/10.1007/978-3-030-04565-4

Wood, D. M., & Wright, D. (2015). Before and after Snowden. Surveillance & Society, 13(2), 132-138. DOI: https://doi.org/10.24908/ss.v13i2.5710

World Economic Forum. (2023). Global risks report 2023. URL: https://www.weforum.org/reports/global-risks-report-2023

Опубліковано
2025-01-06
Як цитувати
Папирін , Д. (2025). Трансформація механізмів державного регулювання економічної безпеки в умовах сучасних гібридних загроз: європейський досвід та українські реалії. Теорія та практика державного управління, 2(79), 342–362. https://doi.org/10.26565/1727-6667-2024-2-17
Розділ
Державне регулювання процесів економічного і соціального розвитку