Освіта як ознака гендерної стратифікації жінок в УСРР в 1920–1930-ті роки
Ключові слова:
освіта, гендерна стратифікація, «нова жінка»
Анотація
Освіта є невід’ємною складовою соціальної та економічної стратифікації будь-якої людини, а тим більше представниць жіночого гендеру в патріархальному суспільстві. Більшовики, встановлюючи свою владу, велику увагу приділяли освіті всіх рівнів; значна частина даної реформи була контраверсійною, деякі заходи надто міфологізовані в історіографії. Головна ідея цього дослідження – показати доступ до різних рівнів освіти «нової жінки» і «попутниць», й з’ясувати, чи стала професійна освіта засобом горизонтальної та вертикальної мобільності.
Завантаження
##plugins.generic.usageStats.noStats##
Посилання
Narodnoe obrazovanye v SSSR / Pod red. M. A. Prokofʹeva y dr. M.: Prosveshchenye, 1967. URL: http://www.detskiysad.ru/ped/narod01.html (data obrashchenyya: 06.07.2017).
Ryabchenko O. L. Studenty radyansʹkoyi Ukrayiny 1920–1930-kh rokiv: praktyky povsyakdennosti ta konflikty identyfikatsiyi. Kharkiv: Vydavnytstvo KHNAMH, 2012. 455 s.
Voronina M. S. Profesiyna osvita yak oznaka gendernoyi stratyfikatsiyi zhinok u promyslovosti Kharkivsʹkoyi huberniyi (v dr. pol. KHIKH – na poch. KHKH st.) // Zbirnyk naukovykh pratsʹ. Seriya “Istoriya ta heohrafiya”. Vyp. 9. Kharkiv, 2002. S. 33–38.
Voronina M. S. 8 Bereznya ta bilʹshovyky v 1917–1924 rr. (Heortolohichne doslidzhennya) // Ukrayinoznavchyy alʹmanakh. Vyp. 6. K.: Vydavetsʹ PP Lysenko M. M., 2011. S. 75–79.
Kudlay O. B. Ukrayinsʹka Tsentralʹna Rada. Protokoly II–IV sesiy. Dokumenty. (Kvitenʹ–zhovtenʹ 1917 r.). K.: Instytut istoriyi Ukrayiny NAN Ukrayiny, 2015. S. 62
Ostashko T. S. Tovarystvo shkilʹnoyi osvity. URL: http://www.history.org.ua/?termin=Tovarystvo_shkilnoi (data zvernennya: 07.08.2017)
Solovey D. Roz·hrom Poltavy. Spohady z chasiv vyzvolʹnykh zmahanʹ ukrayinsʹkoho narodu. 1914–1921. Vinnipeh, 1974. S. 136. URL: http://histpol.pl.ua/ru/biblioteka/ukazatel-po-nazvaniyam?id=4844 (data zvernennya: 07.08.2017)
Kobchenko K. Osvita zhinok yak forma emansypatsiyi: pryklad Naddnipryansʹkoyi Ukrayiny (seredyna KHIKH – pochatok KHKH stolittya) // Ukrayinsʹki zhinky u hornyli modernizatsiyi / Pid. zah. red. Oksany Kisʹ. Kharkiv: Knyzhkovyy Klub «Klub Simeynoho Dozvillya», 2017. S. 56–57.
Doklad o rabote otdela rabotnyts pry Sumskom komytete partyy (bolʹshevykov) Ukrayny. Mart 1920 hoda // Trudyashchyesya Sumshchyny v borʹbe za vlastʹ sovetov (1917–1920 hh.) Sbornyk dokumentov y materyalov. Sumy, 1957. S. 232–233.
Sapronova O. Osoblyvosti rozvytku vyshchoyi pedahohichnoyi osvity v USRR (1920–1935 rr.) // Berdyansʹki pedahohichni kursy ta pedahohichnyy tekhnikum (1920–1935 roky) / Uporyadnyky: I. I. Lyman, V. M. Konstantinova // Materialy z istoriyi Berdyansʹkoho derzhavnoho pedahohichnoho universytetu. Tom III. K.: «Osvita Ukrayiny», 2008. S. 12.
Berdyansʹki pedahohichni kursy ta pedahohichnyy tekhnikum (1920–1935 roky) / Uporyadnyky: I. I. Lyman, V. M. Konstantinova // Materialy z istoriyi Berdyansʹkoho derzhavnoho pedahohichnoho universytetu. Tom III. K.: «Osvita Ukrayiny», 2008. S. 32–34.
Tam samo. S. 74–75.
Tam samo. S. 357–358.
Yefimenko H. Sotsialʹne oblychchya vchytelʹstva USRR // Narysy povsyakdennoho zhyttya radyansʹkoyi Ukrayiny v dobu nepu (1921–1928 rr.): Kolektyvna monohrafiya / Vidp. red. S. V. Kulʹchytsʹkyy: V 2 ch. CH 2. K.: Instytut istoriyi Ukrayiny NAN Ukrayiny, 2010. S. 22–23.
Natsionalʹnyy perepys robitnykiv ta sluzhbovtsiv Ukrayiny (zhovtenʹ–lystopad 1929 r.) / Za red. I. Zlatopolʹsʹkoho. Vseukrayinsʹka rada profesiynykh spilok. KH.: Ukrayinsʹkyy robitnyk, 1930. S. XVI.
Ukryina v tsyfrakh. Populyarna biblioteka TSSU USRR. Kharkiv 1927. S. 5.
Markova S. V. Suspilʹno-politychni zminy v ukrayinsʹkomu seli u konteksti formuvannya komunistychnoyi systemy (1917–1933 rr.): avtoref….dys. d-ra ist. nauk. Chernivtsi, 2016. 38 s.
Berdyansʹki pedahohichni kursy…S. 169, 98, 213.
Ryabchenko O. L. Studenty radyansʹkoyi Ukrayiny …
Labur O. Kyyivsʹka kinofabryka VUFKU ta filʹm O.Kaplera «Pravo na zhinku»: istoriya odniyeyi zaborony // Kyyivsʹki istorychni studiyi : nauk. zhurnal / Kyyiv. un-t im. B. Hrinchenka ; redkol.: Shcherbak V., Mykhaylovsʹkyy V., Salata O., Marochko V., [ta in.] K. : Kyyiv. un-t im. B. Hrinchenka, 2017. № 1. S. 146–152.
Derzhavnyy arkhiv mista Kyyeva (dali – DAK) F. R-326. Op.1.Spr. 56. Ark. 3.
Voronina M. S. P.Anhelina, M.Demchenko ta in.: ukrayinsʹka elita 1930kh chy ni? // Naukovi pratsi istorychnoho fakulʹtetu Zaporizʹkoho natsionalʹnoho universytetu. Zaporizhzhya: ZNU, 2014. Vyp. XXXVIII. C. 157–161.
DAK. F. R-4. Op. 1. Spr. 7. Ark. 1.
Derzhavnyy arkhiv Kharkivsʹkoyi oblasti (dali – DAKHO). F. R-408. Op. 2. Spr. 261. Ark. 109.
DAK. F. R-4. Op. 1. Spr.7. Ark. 30–31.
Sovet·skaya derevnya hlazamy VCHK–OHPU–NKVD. 1918–1939. Dokumenty y materyaly. V 4-kh t. T. 3. 1930–1934 hh. Kn. 1. 1930–1931 hh. / Pod red. A. Berelovycha, V. Danylova. M.: ROSSPÉN, 2003. S. 642.
Sovet·skaya derevnya hlazamy ……S. 643.
Narodnoe khozyaystvo SSSR za 70 let: Yubyleynyy statystycheskyy ezhehodnyk / Otv. za vypusk L. A.Umanskyy. M.: Fynansy y statystyka; Hosudarstvennyy komytet SSSR po statystyke, 1987. S. 524–525.
Rozenfelʹd Y. V zerkale pamyaty. Chastʹ 1. Na berehakh reky det·stva (slaydy pamyaty). URL: http://histpol.pl.ua/ru/biblioteka/ukazatel-po-nazvaniyam?id=7912 (data zvernennya: 04.08.2017)
DAKHO. F. R-1732. Op. 1. Spr.2. Ark. 4.
Tam samo. Op. 1.Spr. 6. Ark. 79.
Voronina M. S. Problema motyvatsiyi bilʹshovychok u vybori profesiynoyi diyalʹnosti pislya vstanovlennya radyansʹkoyi vlady // Zbirnyk naukovykh pratsʹ. Seriya «Istoriya ta heohrafiya» / Kharkivsʹkyy natsionalʹnyy universytet imeni H. S. Skovorody. Kharkiv: Maydan, 2012. Vyp. 45. S. 15–20.
Sovet·skaya derevnya hlazamy …S. 644–645.
Sovet·skaya derevnya hlazamy VCHK—OHPU—NKVD. 1918—1939. Dokumenty y materyaly. V 4-kh t. / T. 3. 1930—1934 hh. Kn. 2. 1932—1934 hh. / Pod red.
Ryabchenko O. L. Studenty radyansʹkoyi Ukrayiny 1920–1930-kh rokiv: praktyky povsyakdennosti ta konflikty identyfikatsiyi. Kharkiv: Vydavnytstvo KHNAMH, 2012. 455 s.
Voronina M. S. Profesiyna osvita yak oznaka gendernoyi stratyfikatsiyi zhinok u promyslovosti Kharkivsʹkoyi huberniyi (v dr. pol. KHIKH – na poch. KHKH st.) // Zbirnyk naukovykh pratsʹ. Seriya “Istoriya ta heohrafiya”. Vyp. 9. Kharkiv, 2002. S. 33–38.
Voronina M. S. 8 Bereznya ta bilʹshovyky v 1917–1924 rr. (Heortolohichne doslidzhennya) // Ukrayinoznavchyy alʹmanakh. Vyp. 6. K.: Vydavetsʹ PP Lysenko M. M., 2011. S. 75–79.
Kudlay O. B. Ukrayinsʹka Tsentralʹna Rada. Protokoly II–IV sesiy. Dokumenty. (Kvitenʹ–zhovtenʹ 1917 r.). K.: Instytut istoriyi Ukrayiny NAN Ukrayiny, 2015. S. 62
Ostashko T. S. Tovarystvo shkilʹnoyi osvity. URL: http://www.history.org.ua/?termin=Tovarystvo_shkilnoi (data zvernennya: 07.08.2017)
Solovey D. Roz·hrom Poltavy. Spohady z chasiv vyzvolʹnykh zmahanʹ ukrayinsʹkoho narodu. 1914–1921. Vinnipeh, 1974. S. 136. URL: http://histpol.pl.ua/ru/biblioteka/ukazatel-po-nazvaniyam?id=4844 (data zvernennya: 07.08.2017)
Kobchenko K. Osvita zhinok yak forma emansypatsiyi: pryklad Naddnipryansʹkoyi Ukrayiny (seredyna KHIKH – pochatok KHKH stolittya) // Ukrayinsʹki zhinky u hornyli modernizatsiyi / Pid. zah. red. Oksany Kisʹ. Kharkiv: Knyzhkovyy Klub «Klub Simeynoho Dozvillya», 2017. S. 56–57.
Doklad o rabote otdela rabotnyts pry Sumskom komytete partyy (bolʹshevykov) Ukrayny. Mart 1920 hoda // Trudyashchyesya Sumshchyny v borʹbe za vlastʹ sovetov (1917–1920 hh.) Sbornyk dokumentov y materyalov. Sumy, 1957. S. 232–233.
Sapronova O. Osoblyvosti rozvytku vyshchoyi pedahohichnoyi osvity v USRR (1920–1935 rr.) // Berdyansʹki pedahohichni kursy ta pedahohichnyy tekhnikum (1920–1935 roky) / Uporyadnyky: I. I. Lyman, V. M. Konstantinova // Materialy z istoriyi Berdyansʹkoho derzhavnoho pedahohichnoho universytetu. Tom III. K.: «Osvita Ukrayiny», 2008. S. 12.
Berdyansʹki pedahohichni kursy ta pedahohichnyy tekhnikum (1920–1935 roky) / Uporyadnyky: I. I. Lyman, V. M. Konstantinova // Materialy z istoriyi Berdyansʹkoho derzhavnoho pedahohichnoho universytetu. Tom III. K.: «Osvita Ukrayiny», 2008. S. 32–34.
Tam samo. S. 74–75.
Tam samo. S. 357–358.
Yefimenko H. Sotsialʹne oblychchya vchytelʹstva USRR // Narysy povsyakdennoho zhyttya radyansʹkoyi Ukrayiny v dobu nepu (1921–1928 rr.): Kolektyvna monohrafiya / Vidp. red. S. V. Kulʹchytsʹkyy: V 2 ch. CH 2. K.: Instytut istoriyi Ukrayiny NAN Ukrayiny, 2010. S. 22–23.
Natsionalʹnyy perepys robitnykiv ta sluzhbovtsiv Ukrayiny (zhovtenʹ–lystopad 1929 r.) / Za red. I. Zlatopolʹsʹkoho. Vseukrayinsʹka rada profesiynykh spilok. KH.: Ukrayinsʹkyy robitnyk, 1930. S. XVI.
Ukryina v tsyfrakh. Populyarna biblioteka TSSU USRR. Kharkiv 1927. S. 5.
Markova S. V. Suspilʹno-politychni zminy v ukrayinsʹkomu seli u konteksti formuvannya komunistychnoyi systemy (1917–1933 rr.): avtoref….dys. d-ra ist. nauk. Chernivtsi, 2016. 38 s.
Berdyansʹki pedahohichni kursy…S. 169, 98, 213.
Ryabchenko O. L. Studenty radyansʹkoyi Ukrayiny …
Labur O. Kyyivsʹka kinofabryka VUFKU ta filʹm O.Kaplera «Pravo na zhinku»: istoriya odniyeyi zaborony // Kyyivsʹki istorychni studiyi : nauk. zhurnal / Kyyiv. un-t im. B. Hrinchenka ; redkol.: Shcherbak V., Mykhaylovsʹkyy V., Salata O., Marochko V., [ta in.] K. : Kyyiv. un-t im. B. Hrinchenka, 2017. № 1. S. 146–152.
Derzhavnyy arkhiv mista Kyyeva (dali – DAK) F. R-326. Op.1.Spr. 56. Ark. 3.
Voronina M. S. P.Anhelina, M.Demchenko ta in.: ukrayinsʹka elita 1930kh chy ni? // Naukovi pratsi istorychnoho fakulʹtetu Zaporizʹkoho natsionalʹnoho universytetu. Zaporizhzhya: ZNU, 2014. Vyp. XXXVIII. C. 157–161.
DAK. F. R-4. Op. 1. Spr. 7. Ark. 1.
Derzhavnyy arkhiv Kharkivsʹkoyi oblasti (dali – DAKHO). F. R-408. Op. 2. Spr. 261. Ark. 109.
DAK. F. R-4. Op. 1. Spr.7. Ark. 30–31.
Sovet·skaya derevnya hlazamy VCHK–OHPU–NKVD. 1918–1939. Dokumenty y materyaly. V 4-kh t. T. 3. 1930–1934 hh. Kn. 1. 1930–1931 hh. / Pod red. A. Berelovycha, V. Danylova. M.: ROSSPÉN, 2003. S. 642.
Sovet·skaya derevnya hlazamy ……S. 643.
Narodnoe khozyaystvo SSSR za 70 let: Yubyleynyy statystycheskyy ezhehodnyk / Otv. za vypusk L. A.Umanskyy. M.: Fynansy y statystyka; Hosudarstvennyy komytet SSSR po statystyke, 1987. S. 524–525.
Rozenfelʹd Y. V zerkale pamyaty. Chastʹ 1. Na berehakh reky det·stva (slaydy pamyaty). URL: http://histpol.pl.ua/ru/biblioteka/ukazatel-po-nazvaniyam?id=7912 (data zvernennya: 04.08.2017)
DAKHO. F. R-1732. Op. 1. Spr.2. Ark. 4.
Tam samo. Op. 1.Spr. 6. Ark. 79.
Voronina M. S. Problema motyvatsiyi bilʹshovychok u vybori profesiynoyi diyalʹnosti pislya vstanovlennya radyansʹkoyi vlady // Zbirnyk naukovykh pratsʹ. Seriya «Istoriya ta heohrafiya» / Kharkivsʹkyy natsionalʹnyy universytet imeni H. S. Skovorody. Kharkiv: Maydan, 2012. Vyp. 45. S. 15–20.
Sovet·skaya derevnya hlazamy …S. 644–645.
Sovet·skaya derevnya hlazamy VCHK—OHPU—NKVD. 1918—1939. Dokumenty y materyaly. V 4-kh t. / T. 3. 1930—1934 hh. Kn. 2. 1932—1934 hh. / Pod red.
Опубліковано
2019-07-20
Як цитувати
Вороніна, М. (2019). Освіта як ознака гендерної стратифікації жінок в УСРР в 1920–1930-ті роки. Дриновський збірник, 11, 363-370. https://doi.org/10.7546/DS.2018.11.41
Розділ
Статті
