Участь громадських товариств у формуванні міського освітньо-культурного середовища Правобережної України (друга половина ХІХ – початок ХХ ст.)
Ключові слова:
освітньо-культурне середовище, Правобережна Україна, Російська імперія, повітові міста, містечка, громадські товариства
Анотація
У статті аналізуються місце і роль громадських товариств у формуванні освітньо-культурного середовища повітових міст та містечок Правобережної України у другій половині ХІХ – на початку ХХ ст., розвиток інфраструктури яких поступався губернським центрам. Головний акцент робиться на соціальному спрямуванні освітніх й просвітницьких ініціатив міської спільноти та їх реалізації в міському повсякденні, що прокладало шлях до становлення громадянського суспільства.
Завантаження
##plugins.generic.usageStats.noStats##
Посилання
Stepanskiy A. D. Istoriya obshchestvennykh organizatsiy v Rossii na rubezhe KHÍKH–KHKH vv. Posobiye po spetskursu. Pod red. N. P. Yeroshkina. M: MGIAI, 1982. 96 s.; Lindenmeyyer A. Dobrovol'nyye blagotvoritel'nyye obshchestva v epokhu Velikikh reform // Velikiye reformy v Rossii. 1856–1874: Sb. / Pod red. L. G. Zakharovoy, B. Eklofa, Dzh. Bushnella. M.: Izdatel'stvo Moskovskogo universiteta, 1992. S. 283–300; Zorin A. N., Klyushina Ye. V. Obshchestvennyye organizatsii gorodov // Ocherki gorodskogo byta dorevolyutsionnogo Povolzh'ya. Ul'yanovsk: Izdatel'stvo «Srednevolzhskogo nauchnogo tsentra», 2000. S. 416–467; Mironov B. N. Dobrovol'nyye assotsiatsii i grazhdanskoye obshchestvo v pozdneimperskoy Rossii // Zhurnal sotsiologii i sotsial'noy antropologii. 2008. T. KHÍ. S. 164–176; Tumanova A. S. Obshchestvennyye organizatsii i russkaya publika v nachale KHKH veka. M.: Novyy khronograf, 2008. 320 s.; Bredli Dzh. Obshchestvennyye organizatsii v tsarskoy Rossii: nauka, patriotizm i grazhdanskoye obshchestvo: per. s angl. M.: Novyy khronograf, 2012. 448 s.
Boychuk YA. A. Gromadc'kí ob’êdnannya yetnomenshin na ukraí̈ns'kikh zemlyakh u skladí Rosíys'koí̈ ímperíí̈ (1861–1914): dis … kand. íst. nauk. K., 2015. 273 s.; Olíper S. Í. Gromads'ko-polítichne zhittya pol's'koí̈ menshini Pravoberezhnoí̈ Ukraí̈ni 90-kh rr. KHÍKH st. – na pochatku KHKH st.: dis … kand. íst. nauk. Kam’yanets'-Podíl's'kiy, 2016. 275 s.; Makedon V. V. Natsíonal'no-kul'turní ob’êdnannya Odesi v drugíy poloviní KHÍKH – na pochatku KHKH stolíttya: viniknennya, sklad ta díyal'níst': avtoref. … dis.. kand. íst. nauk. Odesa. 2017. 18 s.
Rossiyskoye zakonodatel'stvo KH – KHKH vv. V 9-ti t. T. 9. M., 1994. S. 200–217.
Polnoye Sobraniye Zakonov Rossiyskoy imperii. Sobraniye vtoroye. S.Pb., 1867. T. KHKHKHÍKH. Otdeleniye pervoye. 1864. Maya 8. № 40863. Vysochayshe utverzhdennoye polozheniye Komiteta Ministrov, raspublikovannoye 10 iyunya. O pravilakh dlya uchrezhdeniya Pravoslavnykh tserkovnykh bratstv. S. 409–410.
Gavrilyuk S. Ístorichne pam’yatkoznavstvo Voliní, Kholmshchini í Pídlyashshya (KHÍKH – pochatok KHKH st.): Monografíya. 2-ye vid., dop. Luts'k: RVV «Vezha» Volin. nats. un-tu ím. Lesí Ukraí̈nki, 2008. S. 180–181, 218; Sazhok O. V. Kul'turno-prosvítnits'ka díyal'níst' tserkovnikh pravoslavnikh bratstv Volins'koí̈ guberníí̈ u drugíy poloviní KHÍKH – na pochatku KHKH st.: avtoref. … dis. kand. íst. nauk. Luts'k, 2012. 20 s.; O. L. [O. I. Levitskiy]. Vladimir-Volynskoye bratstvo: (Po povodu yego pervogo godichnogo otcheta) // Kiyevskaya starina.1889. Iyul'. T. KHKHKHVÍ. S. 285–289.
Ves' Yugo-Zapadnyy kray. Izdaniye Yugo-Zapadnogo Otdeleniya Rossiyskoy Eksportnoy Palaty. K.: Tipografiya i pischebumazhnyy magazin A. I. Grosmana. 1913. S. 594, 719,797, 844, 880, 883, 904, 962.
Gritsenko O. Klub // Narisi ukraí̈ns'koí̈ populyarnoí̈ kul'turi / za red. O. Gritsenka. K.: B. v., 1998. S. 246.
Olena Pchílka. Z bíografíí̈ // Spogadi pro Lesyu Ukraí̈nku. Vidannya druge, dop. K.: Vidavnitstvo khudozhn'oí̈ líteraturi «Dnípro», 1971. S. 82.
Otchet pravleniya obshchestva vspomoshchestvovaniya bednym g. Rovno za 1903 god (Shestoy otchetnyy god). Rovno: Tipo-litografiya M. A. Brenera, 1904. S. 9–10; Otchet pravleniya Kovel'skogo obshchestva vspomoshchestvovaniya bednym za 1902 god. Kovel': Tipo-litografiya L. Nakhamkina i M. Chertova, 1903. S. 5.
Tsentral'niy derzhavniy ístorichniy arkhív Ukraí̈ni, m. Kií̈v (dalí – TSDÍAK Ukraí̈ni). F. 442. Op. 528. Spr. 465. Ark. 1; Derzhavniy arkhív Rívnens'koí̈ oblastí. F. 215. Op. 2. Spr. 21. Ark. 28.
Ustav Popechitel'stva o narodnoy trezvosti (Vysochayshe utverzhden 20 dekabrya 1894 g.). Zhitomir: Volynskaya gubernskaya tipografiya, 1896. 9 s.
Derzhavniy arkhív Vínnits'koí̈ oblastí. F. 244. Op. 1. Spr. 18. Ark. 3, 19, 22.
TSDÍAK Ukraí̈ni. F. 707. Op. 227. Spr. 41. Ark. 12, 15.
Prishchepa O. P. Muzey u kul'turnomu zhittí Rívnogo pochatku KHKH st. // Kraêznavstvo ta muzeyna sprava v Ukraí̈ní. Materíali Vseukr. nauk.-kraêzn. konf. Zhitomir: M. Kosenko, 2010. S. 24–27.
Dziennik Kijowski. 1912. 24 sierpnia. № 211. S. 2; Kolesnik V. Podíl's'ke tovaristvo síl's'kogo gospodarstva í síl's'kogospodars'koí̈ promislovostí (1896–1918). Íst. naris. Vínnitsya: Rozvitok, 2007. S. 105–106.
Zhittya Nadíí̈ Surovtsovoí̈ // Nauka í kul'tura. K.: Tovaristvo «Znannya» URSR, Akademíya nauk URSR, 1990. S. 431.
Stupak F. YA. Díyal'níst' blagodíynikh tovaristv Kiêva drugoí̈ polovini KHÍKH – pochatku KHKH st.: dis … kand. íst. nauk. K., 1997. 210 s.
Prishchepa Ye. Dobrovol'nyye obshchestvennyye organizatsii v kul'turnom prostranstve gorodskikh poseleniy Podol'skoy gubernii v nachale KHKH veka // Wschodni Rocznik Humanistyczny. 2013. T. ÍKH. Lublin–Radzyn Podlaski. S. 155–166; Lesnicha P. Viniknennya ta osnovní napryamki díyal'ností gromads'kikh tovaristv u Volins'kíy guberníí̈ na pochatku KHKH st. // Aktual'ní problemi vítchiznyanoí̈ ta vsesvítn'oí̈ ístoríí̈: Naukoví zapiski Rívnens'kogo derzhavnogo gumanítarnogo uníversitetu. Vip. 26. 2015. S. 224–227.
Otchet Pravleniya uchebno-prosvetitel'nogo Obshchestva v Smele ot 1-go avgusta 1909 po 1-ye yanvarya 1911 g. Smela: Tip. V. Lepskogo, 1911. S. 3.
Derzhavniy arkhív Zhitomirs'koí̈ oblastí (dalí – DAZHO). F. 329. Op. 1. Spr. 3. Ark. 22 zv., 35.
Ustav Obshchestva rasprostraneniya obrazovaniya dlya li
Boychuk YA. A. Gromadc'kí ob’êdnannya yetnomenshin na ukraí̈ns'kikh zemlyakh u skladí Rosíys'koí̈ ímperíí̈ (1861–1914): dis … kand. íst. nauk. K., 2015. 273 s.; Olíper S. Í. Gromads'ko-polítichne zhittya pol's'koí̈ menshini Pravoberezhnoí̈ Ukraí̈ni 90-kh rr. KHÍKH st. – na pochatku KHKH st.: dis … kand. íst. nauk. Kam’yanets'-Podíl's'kiy, 2016. 275 s.; Makedon V. V. Natsíonal'no-kul'turní ob’êdnannya Odesi v drugíy poloviní KHÍKH – na pochatku KHKH stolíttya: viniknennya, sklad ta díyal'níst': avtoref. … dis.. kand. íst. nauk. Odesa. 2017. 18 s.
Rossiyskoye zakonodatel'stvo KH – KHKH vv. V 9-ti t. T. 9. M., 1994. S. 200–217.
Polnoye Sobraniye Zakonov Rossiyskoy imperii. Sobraniye vtoroye. S.Pb., 1867. T. KHKHKHÍKH. Otdeleniye pervoye. 1864. Maya 8. № 40863. Vysochayshe utverzhdennoye polozheniye Komiteta Ministrov, raspublikovannoye 10 iyunya. O pravilakh dlya uchrezhdeniya Pravoslavnykh tserkovnykh bratstv. S. 409–410.
Gavrilyuk S. Ístorichne pam’yatkoznavstvo Voliní, Kholmshchini í Pídlyashshya (KHÍKH – pochatok KHKH st.): Monografíya. 2-ye vid., dop. Luts'k: RVV «Vezha» Volin. nats. un-tu ím. Lesí Ukraí̈nki, 2008. S. 180–181, 218; Sazhok O. V. Kul'turno-prosvítnits'ka díyal'níst' tserkovnikh pravoslavnikh bratstv Volins'koí̈ guberníí̈ u drugíy poloviní KHÍKH – na pochatku KHKH st.: avtoref. … dis. kand. íst. nauk. Luts'k, 2012. 20 s.; O. L. [O. I. Levitskiy]. Vladimir-Volynskoye bratstvo: (Po povodu yego pervogo godichnogo otcheta) // Kiyevskaya starina.1889. Iyul'. T. KHKHKHVÍ. S. 285–289.
Ves' Yugo-Zapadnyy kray. Izdaniye Yugo-Zapadnogo Otdeleniya Rossiyskoy Eksportnoy Palaty. K.: Tipografiya i pischebumazhnyy magazin A. I. Grosmana. 1913. S. 594, 719,797, 844, 880, 883, 904, 962.
Gritsenko O. Klub // Narisi ukraí̈ns'koí̈ populyarnoí̈ kul'turi / za red. O. Gritsenka. K.: B. v., 1998. S. 246.
Olena Pchílka. Z bíografíí̈ // Spogadi pro Lesyu Ukraí̈nku. Vidannya druge, dop. K.: Vidavnitstvo khudozhn'oí̈ líteraturi «Dnípro», 1971. S. 82.
Otchet pravleniya obshchestva vspomoshchestvovaniya bednym g. Rovno za 1903 god (Shestoy otchetnyy god). Rovno: Tipo-litografiya M. A. Brenera, 1904. S. 9–10; Otchet pravleniya Kovel'skogo obshchestva vspomoshchestvovaniya bednym za 1902 god. Kovel': Tipo-litografiya L. Nakhamkina i M. Chertova, 1903. S. 5.
Tsentral'niy derzhavniy ístorichniy arkhív Ukraí̈ni, m. Kií̈v (dalí – TSDÍAK Ukraí̈ni). F. 442. Op. 528. Spr. 465. Ark. 1; Derzhavniy arkhív Rívnens'koí̈ oblastí. F. 215. Op. 2. Spr. 21. Ark. 28.
Ustav Popechitel'stva o narodnoy trezvosti (Vysochayshe utverzhden 20 dekabrya 1894 g.). Zhitomir: Volynskaya gubernskaya tipografiya, 1896. 9 s.
Derzhavniy arkhív Vínnits'koí̈ oblastí. F. 244. Op. 1. Spr. 18. Ark. 3, 19, 22.
TSDÍAK Ukraí̈ni. F. 707. Op. 227. Spr. 41. Ark. 12, 15.
Prishchepa O. P. Muzey u kul'turnomu zhittí Rívnogo pochatku KHKH st. // Kraêznavstvo ta muzeyna sprava v Ukraí̈ní. Materíali Vseukr. nauk.-kraêzn. konf. Zhitomir: M. Kosenko, 2010. S. 24–27.
Dziennik Kijowski. 1912. 24 sierpnia. № 211. S. 2; Kolesnik V. Podíl's'ke tovaristvo síl's'kogo gospodarstva í síl's'kogospodars'koí̈ promislovostí (1896–1918). Íst. naris. Vínnitsya: Rozvitok, 2007. S. 105–106.
Zhittya Nadíí̈ Surovtsovoí̈ // Nauka í kul'tura. K.: Tovaristvo «Znannya» URSR, Akademíya nauk URSR, 1990. S. 431.
Stupak F. YA. Díyal'níst' blagodíynikh tovaristv Kiêva drugoí̈ polovini KHÍKH – pochatku KHKH st.: dis … kand. íst. nauk. K., 1997. 210 s.
Prishchepa Ye. Dobrovol'nyye obshchestvennyye organizatsii v kul'turnom prostranstve gorodskikh poseleniy Podol'skoy gubernii v nachale KHKH veka // Wschodni Rocznik Humanistyczny. 2013. T. ÍKH. Lublin–Radzyn Podlaski. S. 155–166; Lesnicha P. Viniknennya ta osnovní napryamki díyal'ností gromads'kikh tovaristv u Volins'kíy guberníí̈ na pochatku KHKH st. // Aktual'ní problemi vítchiznyanoí̈ ta vsesvítn'oí̈ ístoríí̈: Naukoví zapiski Rívnens'kogo derzhavnogo gumanítarnogo uníversitetu. Vip. 26. 2015. S. 224–227.
Otchet Pravleniya uchebno-prosvetitel'nogo Obshchestva v Smele ot 1-go avgusta 1909 po 1-ye yanvarya 1911 g. Smela: Tip. V. Lepskogo, 1911. S. 3.
Derzhavniy arkhív Zhitomirs'koí̈ oblastí (dalí – DAZHO). F. 329. Op. 1. Spr. 3. Ark. 22 zv., 35.
Ustav Obshchestva rasprostraneniya obrazovaniya dlya li
Опубліковано
2019-07-19
Як цитувати
Прищепа, О. (2019). Участь громадських товариств у формуванні міського освітньо-культурного середовища Правобережної України (друга половина ХІХ – початок ХХ ст.). Дриновський збірник, 11, 262-269. https://doi.org/10.7546/DS.2018.11.31
Розділ
Статті
