Станова дворянська освіта в Україні другої половини ХІХ – початку ХХ ст.: донкіхотство чи данина традиційним цінностям?
Ключові слова:
дворянство, станова освіта, кадетський корпус, інститут шляхетних панянок, пансіон-притулок
Анотація
У статті з’ясовуються чинники, які змушували дворянство оберігати і вдосконалювати станову освіту, незважаючи на спроби верховної влади російської держави надати їй всестанового характеру. Пояснено, що її збереження мотивувалося пошуком спільних інтересів державної влади і дворянства щодо підготовки бюрократичних кадрів, а також бажанням дворянської еліти виховувати дітей у дотримуванні традиційних дворянських цінностей.
Завантаження
##plugins.generic.usageStats.noStats##
Посилання
Pavlovskyy Y. F. Ystorycheskyy ocherk Petrovskoho poltavskoho kadet·sʹkoho korpusa (1840-1890). Poltava, 1890. S.10-13.
Dyv. dokladnishe: Shandra V. Malorosiysʹke heneral-hubernatorstvo, 1802-1856: Funktsiyi, struktura, arkhiv. Kyyiv, 2001. S.120-121.
Napryklad, chernihivsʹke dvoryanstvo 1861 r. vydilylo koshty dlya navchannya v korpusi dlya desyaty osib. (Polnoe sobranye zakonov Rossyyskoy ymperyy (dali PSZ RY). Sobr. 2-e. Sankt-Peterburh, 1863. T. 36. Otd.1: 1861. № 36735).
Pavlovskyy Y. F. Ystorycheskyy ocherk Petrovskoho poltavskoho kadet·skoho korpusa. S. 96, 100.
Baradachëv, A. H. TSybulʹkyn V. V. Rozhen L. N. Kadet·skye korpusa KHIKH– nach. KHKH vv.: ukraynskoe yzmerenye. Kyev, 2012. S. 104.
Mysly y vospomynanyya polyaka // Russkaya staryna. 1906. Kn. 127. S. 673; Seredonyn S. M. Ystorycheskyy obzor deyatelʹnosty Komyteta mynystrov. – Sankt-Peterburh, 1902. T. 3. CH. 1. S.308.
Yhnatʹev A. A. Pyatdesyat let v stroyu. Moskva, T. 1. S. 34.
Obʺedynënnoe dvoryanstvo. Sʺezdy upolnomochennykh hubernskykh dvoryansʹkykh obshchestv. 1906-1908. V 3 tt. Moskva, 2001. T. 2. Kn. 2: 1911-1912. S. 49.
Kartavtsov L. V. Petrovskyy poltavskyy kadet·sʹkyy korpus // Russkaya staryna. 1890. Kn. 5. S. 396.
Pavlovskyy Y. F. Ystorycheskyy ocherk Petrovskoho poltavskoho kadet·skoho korpusa. S. 30, 43, 73.
Pavlovskyy Y. F. K ystoryy poltavskoho dvoryanstva, 1802-1902: Ocherky po arkhyvnym dannym. Poltava, 1906. Vyp. 1. S. 158-159.
Tam zhe. S. 153-154.
Yvanova N. A., Zheltova V. P. Soslovnoe obshchestvo Rosssyyskoy ymperyy (KHVIII – nachalo KHKH veka). Moskva, 2009. S. 162.
Kozlov O. Rodovody: Antonovychiv, Mostsepanovykh, Naranovychiv. Ohiyevsʹkykh, Tereshchenkiv, Kharytonenkiv. Sumy, 2006. S. 34.
Chernyhovskoho dvoryanskoho predvodytelya dvoryanstva hubernskomu sobranyyu dvoryanstva doklady. Chernyhov, 1893. S. 52.
PSZ RY. Sobr. 3-e. Sankt-Peterburh, 1902. T.19:1899. № 16771.
Obʺedynënnoe dvoryanstvo. Sʺezdy upolnomochennykh hubernsʹkykh dvoryanskykh obshchestv. 1906-1908. V 3 tt. Moskva, 2001. T. 1: 1906-1908. S. 645.
Tsentralʹnyy derzhavnyy istorychnyy arkhiv Ukrayiny, m. Kyyiv (dali TSDIAK Ukrayiny). F. 442. Op. 523. Spr. 157. Ark. 1, 8.
Pavlovskyy Y. F. K ystoryy poltavskoho dvoryanstva. S. 131, 135,136, 138.
Volkovynsʹkyy V., Nikonova I. Revolyutsiynyy teroryzm v Rosiysʹkiy imperiyi i Ukrayina. Druha polovyna KHIKH – pochatok KHKH st. Kyyiv, 2006. S. 25, 48.
Yvanov A. E. Vysshaya shkola Rossyy v kontse KHIKH – nachale KHKH veka. Moskva, 1991. S. 310–314.
Derzhavnyy arkhiv Odesʹkoyi oblasti. F. 1. Op. 140 (1871 r.). Spr. 105. Ark. 7; Kocherhin I. O. Sotsialʹna transformatsiya katerynoslavsʹkoho dvoryanstva (druha polovyna KHIKH – pochatok KHKH st.). Dnipropetrovsʹk, 2015. S. 413.
Yllyashevych L. V. Kratkyy ocherk ystoryy kharʹkovskoho dvoryanstva. Kharʹkov, 1885. S. 153.
Obʺedynënnoe dvoryanstvo. Sʺezdy upolnomochennykh hubernskykh dvoryanskykh obshchestv. T. 1: 1906-1908. S. 540.
PSZ RY. Sobr. 3-e. Sankt-Peterburh, 1902. T. 19. Otd. I: 1899. № 16950; Obʺedynënnoe dvoryanstvo. Sʺezdy upolnomochennykh hubernskykh dvoryanskykh obshchestv. T. 1: 1906-1908. S. 905.
PSZ RY. Sobr. 3-e. Sankt-Peterburh, 1902. T. 19. Otd. 1: 1899. № 16950.
PSZ RY. Sobr. 3-e. Sankt-Peterburh, 1908. T. 25. Otd. 1: 1905. № 26425.
Obʺedynënnoe dvoryanstvo. Sʺezdy upolnomochennykh hubernskykh dvoryanskykh obshchestv. T. 1: 1906-1908. S. 536.
Pavlovskyy Y. F. K ystoryy poltavskoho dvoryanstva. S. 139.
Kharʹkovskye hubernskye vedomosty. 1903. 3 oktyabrya. S. 3; 1911. 11 maya. S. 3; 1913. 10, 24 dekabrya; Doklady kharʹkovskoho hubernskoho predvodytelya dvoryanstva kharʹkovskomu hubernskomu dvoryanskomu sobranyyu. Kharʹkov, 1906. S. 22.
Blosfelʹdt H. Sbornyk zakonov o rossyyskom dvoryanstve. Sankt-Peterburh, 1901. S. 328-329.
Tam zhe. S. 326.
Shchelkov K. P. Ystorycheskaya khronolohyya Kharʹkovskoy hubernyy. Kharʹkov, 1882. S. 299, 306; Zakharchenko M. M. Ystoryya Kyevskoho ynstytuta blahorodnykh devyts (1838-1888). Kyev, 1889. S. 47.
Yarmonkyn V. Zadachy dvoryanstva. Sankt-Peterburh, 1895. S. 8.
Veremenko V. A. Dvoryanskaya semʹya y hosudarstvennaya polytyka Rossyy (vtoraya polovyna KHIKH – nachalo KHKH v.). Yzd. 2-e dopol. y yspr. Sankt-Peterburh, 2009. S. 633.
Zakharchenko M. M. Ystoryya Kyevskoho ynstytuta blahorodnykh devyts (1838-1888). Kyev, 1889. S. 47, 51, 84, 85.
Postanovlenyya Chernyhovskoho hubernskoho sobranyya dvoryanstva 1881 hoda. Chernyhov, 1883. S. 8.
TSDIAK Ukrayiny. F. 442. Op. 626. Spr. 320. Ark. 3,4; Op. 622. Spr. 102; Op. 627. Spr. 301.
Dyv.: Yesyunin S. Mista Podillya u druhiy polovyni KHIKH – na pochatku KHKH st.: Monohrafiya. Khmelʹnytsʹkyy, 2015. S. 219.
Dyv. dokladnishe: Shandra V. Malorosiysʹke heneral-hubernatorstvo, 1802-1856: Funktsiyi, struktura, arkhiv. Kyyiv, 2001. S.120-121.
Napryklad, chernihivsʹke dvoryanstvo 1861 r. vydilylo koshty dlya navchannya v korpusi dlya desyaty osib. (Polnoe sobranye zakonov Rossyyskoy ymperyy (dali PSZ RY). Sobr. 2-e. Sankt-Peterburh, 1863. T. 36. Otd.1: 1861. № 36735).
Pavlovskyy Y. F. Ystorycheskyy ocherk Petrovskoho poltavskoho kadet·skoho korpusa. S. 96, 100.
Baradachëv, A. H. TSybulʹkyn V. V. Rozhen L. N. Kadet·skye korpusa KHIKH– nach. KHKH vv.: ukraynskoe yzmerenye. Kyev, 2012. S. 104.
Mysly y vospomynanyya polyaka // Russkaya staryna. 1906. Kn. 127. S. 673; Seredonyn S. M. Ystorycheskyy obzor deyatelʹnosty Komyteta mynystrov. – Sankt-Peterburh, 1902. T. 3. CH. 1. S.308.
Yhnatʹev A. A. Pyatdesyat let v stroyu. Moskva, T. 1. S. 34.
Obʺedynënnoe dvoryanstvo. Sʺezdy upolnomochennykh hubernskykh dvoryansʹkykh obshchestv. 1906-1908. V 3 tt. Moskva, 2001. T. 2. Kn. 2: 1911-1912. S. 49.
Kartavtsov L. V. Petrovskyy poltavskyy kadet·sʹkyy korpus // Russkaya staryna. 1890. Kn. 5. S. 396.
Pavlovskyy Y. F. Ystorycheskyy ocherk Petrovskoho poltavskoho kadet·skoho korpusa. S. 30, 43, 73.
Pavlovskyy Y. F. K ystoryy poltavskoho dvoryanstva, 1802-1902: Ocherky po arkhyvnym dannym. Poltava, 1906. Vyp. 1. S. 158-159.
Tam zhe. S. 153-154.
Yvanova N. A., Zheltova V. P. Soslovnoe obshchestvo Rosssyyskoy ymperyy (KHVIII – nachalo KHKH veka). Moskva, 2009. S. 162.
Kozlov O. Rodovody: Antonovychiv, Mostsepanovykh, Naranovychiv. Ohiyevsʹkykh, Tereshchenkiv, Kharytonenkiv. Sumy, 2006. S. 34.
Chernyhovskoho dvoryanskoho predvodytelya dvoryanstva hubernskomu sobranyyu dvoryanstva doklady. Chernyhov, 1893. S. 52.
PSZ RY. Sobr. 3-e. Sankt-Peterburh, 1902. T.19:1899. № 16771.
Obʺedynënnoe dvoryanstvo. Sʺezdy upolnomochennykh hubernsʹkykh dvoryanskykh obshchestv. 1906-1908. V 3 tt. Moskva, 2001. T. 1: 1906-1908. S. 645.
Tsentralʹnyy derzhavnyy istorychnyy arkhiv Ukrayiny, m. Kyyiv (dali TSDIAK Ukrayiny). F. 442. Op. 523. Spr. 157. Ark. 1, 8.
Pavlovskyy Y. F. K ystoryy poltavskoho dvoryanstva. S. 131, 135,136, 138.
Volkovynsʹkyy V., Nikonova I. Revolyutsiynyy teroryzm v Rosiysʹkiy imperiyi i Ukrayina. Druha polovyna KHIKH – pochatok KHKH st. Kyyiv, 2006. S. 25, 48.
Yvanov A. E. Vysshaya shkola Rossyy v kontse KHIKH – nachale KHKH veka. Moskva, 1991. S. 310–314.
Derzhavnyy arkhiv Odesʹkoyi oblasti. F. 1. Op. 140 (1871 r.). Spr. 105. Ark. 7; Kocherhin I. O. Sotsialʹna transformatsiya katerynoslavsʹkoho dvoryanstva (druha polovyna KHIKH – pochatok KHKH st.). Dnipropetrovsʹk, 2015. S. 413.
Yllyashevych L. V. Kratkyy ocherk ystoryy kharʹkovskoho dvoryanstva. Kharʹkov, 1885. S. 153.
Obʺedynënnoe dvoryanstvo. Sʺezdy upolnomochennykh hubernskykh dvoryanskykh obshchestv. T. 1: 1906-1908. S. 540.
PSZ RY. Sobr. 3-e. Sankt-Peterburh, 1902. T. 19. Otd. I: 1899. № 16950; Obʺedynënnoe dvoryanstvo. Sʺezdy upolnomochennykh hubernskykh dvoryanskykh obshchestv. T. 1: 1906-1908. S. 905.
PSZ RY. Sobr. 3-e. Sankt-Peterburh, 1902. T. 19. Otd. 1: 1899. № 16950.
PSZ RY. Sobr. 3-e. Sankt-Peterburh, 1908. T. 25. Otd. 1: 1905. № 26425.
Obʺedynënnoe dvoryanstvo. Sʺezdy upolnomochennykh hubernskykh dvoryanskykh obshchestv. T. 1: 1906-1908. S. 536.
Pavlovskyy Y. F. K ystoryy poltavskoho dvoryanstva. S. 139.
Kharʹkovskye hubernskye vedomosty. 1903. 3 oktyabrya. S. 3; 1911. 11 maya. S. 3; 1913. 10, 24 dekabrya; Doklady kharʹkovskoho hubernskoho predvodytelya dvoryanstva kharʹkovskomu hubernskomu dvoryanskomu sobranyyu. Kharʹkov, 1906. S. 22.
Blosfelʹdt H. Sbornyk zakonov o rossyyskom dvoryanstve. Sankt-Peterburh, 1901. S. 328-329.
Tam zhe. S. 326.
Shchelkov K. P. Ystorycheskaya khronolohyya Kharʹkovskoy hubernyy. Kharʹkov, 1882. S. 299, 306; Zakharchenko M. M. Ystoryya Kyevskoho ynstytuta blahorodnykh devyts (1838-1888). Kyev, 1889. S. 47.
Yarmonkyn V. Zadachy dvoryanstva. Sankt-Peterburh, 1895. S. 8.
Veremenko V. A. Dvoryanskaya semʹya y hosudarstvennaya polytyka Rossyy (vtoraya polovyna KHIKH – nachalo KHKH v.). Yzd. 2-e dopol. y yspr. Sankt-Peterburh, 2009. S. 633.
Zakharchenko M. M. Ystoryya Kyevskoho ynstytuta blahorodnykh devyts (1838-1888). Kyev, 1889. S. 47, 51, 84, 85.
Postanovlenyya Chernyhovskoho hubernskoho sobranyya dvoryanstva 1881 hoda. Chernyhov, 1883. S. 8.
TSDIAK Ukrayiny. F. 442. Op. 626. Spr. 320. Ark. 3,4; Op. 622. Spr. 102; Op. 627. Spr. 301.
Dyv.: Yesyunin S. Mista Podillya u druhiy polovyni KHIKH – na pochatku KHKH st.: Monohrafiya. Khmelʹnytsʹkyy, 2015. S. 219.
Опубліковано
2019-07-19
Як цитувати
Шантра, В. (2019). Станова дворянська освіта в Україні другої половини ХІХ – початку ХХ ст.: донкіхотство чи данина традиційним цінностям?. Дриновський збірник, 11, 123-129. https://doi.org/10.7546/DS.2018.11.15
Розділ
Статті
