КИПРСКАЯ ПРАВОСЛАВНАЯ ЦЕРКОВЬ И БОРЬБА ЗА ЭНОЗИС В 1900–1925 ГГ. (ПО АРХИВНЫМ МАТЕРИАЛАМ МИНИСТЕРСТВА ИНОСТРАННЫХ ДЕЛ ГРЕЦИИ)
Abstract
В статье предпринята попытка проследить взаимоотношения кипрского православного духовенства и греческого правительства по вопросу присоединения острова Кипр к Греции во времена британского правления. Прослеживается стадиальность развития политики энозиса как со стороны греческих политиков, так и со стороны кипрских архиепископов, обусловленная внутренним политическим расколом на Кипре и в Греции. Автор приходит к выводу, что предложение Великобритании отдать Кипр Греции в 1915 г. в обмен на вступление страны в войну было единственным шансом Афин приобрести остров дипломатическим путем, который страна упустила. Последующие попытки Архиепископа Кипрского Кирилла ΙΙΙ и премьер-министра Греции Э. Венизелоса добиться от британских властей осуществления энозиса не увенчались успехом.Downloads
Download data is not yet available.
References
1 Hill G. A history of Cyprus. – V. IV. The Ottoman Province. The British Colony 1571-1948. – Cambridge, 1952. – Р. 488-568.
2 Εγγλεζάκης Β. (Αρχιμανδρίτης Παύλος). Είκοσι μελέται δια της εκκλησίαν Κύπρου (4ος εως 20ος αιών). Αθήναι, 1996, σ. 620.
3 Βίττης Α. Ο. Εθναρχικός ρόλος της Εκκλησίας της Κύπρου // Επιστημονική Επετηρίς Κυπριακής Εταιρίας Ιστορικών Σπουδών. – 2003. – № 6. – Σ. 49–79.
4 Παπαδόπουλος Θ. Εθναρχικός ρόλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Αρχιεπισκόπου Σωφρονίου βιοτή // Κυπριακαί Σπουδαί. – 1971. – № 35. – Σ. 116–117.
5 Οικονομίδης Χ. Οι προσφωνήσεις Αρχιεπισκόπου Σωφρόνιου και μητροπολίτη Κιτίου Κυπριανού στον πρώτο άγγλο αρμοστή το 1878, χωρίς αναφορά στο αίτημα της ενώσεως, και κάποια άλλη προσφώνηση με το αίτημα της ενώσεως // Πρακτικά του τρίτου Διεθνούς Κυπρολογικού Συνεδρίου. – Λευκωσία, 1996./ Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών. Τ. Γ. Νεότερο τμήμα. – Λευκωσία, 2001. – Σ. 411–416.
6 Varnava A., Michael M. N. The Archbishops of Cyprus in the Modern Age: The Changing Role of the Archbishop-Ethnarch, their Identities and Politics. – Cambridge, 2013. – 331 p.
7 Κοκκινόφτας Κ. Η Εκκλησία της Κύπρου κατά την Αγγλοκρατία (1878-1960) // Ιστορία των Ελλήνων. – Τ. 15. – Αθήνα, 2006. – Σ. 692–705.
8 Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1878. – Φ. 37/12: Υποπροξενείον εις Λάρνακα, Υποπροξενείον εις Λεμησσόν; Φ. 49/10:Περί επισκέψεως καταπλεόντων εις Κύπρου ξένων πλοίων υπό Αγγλικών αρχών; Φ.ΑΑΚ/Ε’: Προξενικά: Κύπρου; Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1879. – Φ. 58/3: Αναφοραί εκθέσεις προξενικών αρχών περί καταστάσεωςτης περιοχής Κύπρος; Φ. 99/2: Προξενεία – Υποπροξενεία – Πρεσβείες. Κύπρος; Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1880. – Φ. 37/12: Προξενείο Κύπρου; Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1883. - Φ. Α5: Προξενείον Λάρνακας; Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1884. – Φ. 49/2: Εμπόριον – Γεωργία. Νησί Κύπρος, πείνα 1882,1883, του Μαρτίου 1884.
9 Γεωργής Γ., Παπαπολυβίου Π. Ιστορική καταγραφή παρουσίας προξενικών και διπλωματικών αρχών της Ελλάδος στην Κύπρο (Υποπροξενείου και Προξενείου Λάρνακος, Προξενείου και Γενικού Προξενείου Λευκωσίας, Πρεσβείας Λευκωσίας). – URL: http://www.mfa.gr/cyprus/images/stories/nicosia/docs/istoria_arxis.pdf (дата обращения: 18.10.2015)
10 Αρχιεπισκοπικό ζήτημα // Μεγάλη κυπριακή εγκυκλοπαίδεια, Λευκωσία: Φιλόκυπρος. – Τ. 2. – Λευκωσία, 1985. – Σ. 348–350.
11 Там же.
12 Φραγκούδης Γ. Σ. Ιστορία του αρχιεπισκοπικού ζητήματος Κύπρου, 1900-1911.Αλεξανδρεία, 1911; Λυμπουρίδης Α. Το πολύκροτο Αρχιεπισκοπικό Ζήτημα της Κύπρου και η δεκαετής περιπετειώδης πορεία του 1900-1910. – Λευκωσία, 1997. – Σ. 3–16, Σ. 59–62.
13 Βαλαής Δ. Προσπάθειες του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄ για την διευθέτηση του Αρχιεπισκοπικού ζητήματος της Κύπρου // Ιωακείμ Γ΄ ο Μεγαλοπρεπής. Ο από Θεσσαλονίκης Οικουμενικός Πατριάρχης και η εποχή του. – Θεσσαλονίκη, 2012. – Σ. 261.
14 Там же.
15 18 Μαΐου 1902. Επιστολή Ελληνικού Πρόξενου της Κύπρου στην Λάρνακα προς τον Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος // Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1903, Φ. 56 α: Ηδικοί Φάκελοι: Εκκλησιαστικά διάφορα, Κύπρου, Ιεροσολύμων (1902–1903). – Υποφάκελος 1.
16 Там же.
17 Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1902–1903, Φ. 56α: Ηδικοί Φάκελοι: Εκκλησιαστικά διάφορα, Κύπρου, Ιεροσολύμων (1902–1903). – Υποφάκελος 1.
18 Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1902–1903, Φ. 56α: Ηδικοί Φάκελοι: Εκκλησιαστικά διάφορα, Κύπρου, Ιεροσολύμων (1902–1903). – Υποφάκελος 2.
19 Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1902–1903, Φ. 56α: Ηδικοί Φάκελοι: Εκκλησιαστικά διάφορα, Κύπρου, Ιεροσολύμων (1902–1903). – Υποφάκελος 3.
20 Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1908, Ф. ΛΑ, Υποφάκελος 1, 2, 3.
21 2 Οκτωβρίου 1907. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1907, Ф. ΙΒ / ΑΑΚ: Εκκλησιαστικό ζήτημα Κύπρου.
22 20 Νοέμβρη 1907. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1907, Ф. ΙΒ /ΑΑΚ: Εκκλησιαστικό ζήτημα Κύπρου.
23 14 Δεκεμβρίου 1907. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1907, Ф. ΙΒ/ΑΑΚ: Εκκλησιαστικό ζήτημα Κύπρου.
24 13 Μαїου 1908. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1908, Ф. ΛΑ /3.
25 24 Απριλίου 1908. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ , 1908, Ф. ΛΑ /3.
26 The Cyprus gazette (supplement). – 1908. – 25 May.
27 15 Μαїου 1913. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1913, Ф. 13/3.
28 Там же.
29 1 Οκτωβρίου 1913. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1913, Ф. 13/3.
30 24 Οκτωβρίου 1913. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1913, Ф. 13/3.
31 8 Νοέμβρη 1915. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1915, Ф. ΑΑΚ23.
32 Hill G. A history of Cyprus. – V. IV. The Ottoman Province. The British Colony 1571-1948. – Cambridge, 1952. – Р. 522-523.
33 26 Οκτωβρίου 1920. Σημείωμα / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1920, Ф.6.1.
34 25 Μαρτίου 1920. Επιστολή/ Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1920, Ф. 6.1.
35 Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1920, Ф. 6.1.
36 Κυπριακός Φύλαξ. – 1921. – 18 Αυγούστου.
37 25 Νοεμβρίου 1921. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1921, Ф. 10/3.
38 29 Νοεμβρίου 1921. Τηλεγράφημα / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1921, Ф. 10/3.
39 24 Νοεμβρίου 1922. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1922, Ф. 7/4.
40 3 Ιουνίου 1923. Ψήφισμα της Γ’ Εθνικής των Κυπρίων Συνελεύσεως / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1923, Ф. 7/4.
41 2 Ιουλίου 1923 / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1923, Ф. 7/5.
42 The Convention Respecting the Regime of the Straits and Other Instruments Signed at Lausanne, 24 July 1923 / The Cyprus issue. A documentary history, 1878-2007. – London-New York, 2007. – Р. 7.
43 16 Δεκεμβρίου 1924. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1924, Ф. Α/5/Ι.5.
44 14 Αυγούστου 1925 / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1925, Ф. Α/5/Ι.5
2 Εγγλεζάκης Β. (Αρχιμανδρίτης Παύλος). Είκοσι μελέται δια της εκκλησίαν Κύπρου (4ος εως 20ος αιών). Αθήναι, 1996, σ. 620.
3 Βίττης Α. Ο. Εθναρχικός ρόλος της Εκκλησίας της Κύπρου // Επιστημονική Επετηρίς Κυπριακής Εταιρίας Ιστορικών Σπουδών. – 2003. – № 6. – Σ. 49–79.
4 Παπαδόπουλος Θ. Εθναρχικός ρόλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Αρχιεπισκόπου Σωφρονίου βιοτή // Κυπριακαί Σπουδαί. – 1971. – № 35. – Σ. 116–117.
5 Οικονομίδης Χ. Οι προσφωνήσεις Αρχιεπισκόπου Σωφρόνιου και μητροπολίτη Κιτίου Κυπριανού στον πρώτο άγγλο αρμοστή το 1878, χωρίς αναφορά στο αίτημα της ενώσεως, και κάποια άλλη προσφώνηση με το αίτημα της ενώσεως // Πρακτικά του τρίτου Διεθνούς Κυπρολογικού Συνεδρίου. – Λευκωσία, 1996./ Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών. Τ. Γ. Νεότερο τμήμα. – Λευκωσία, 2001. – Σ. 411–416.
6 Varnava A., Michael M. N. The Archbishops of Cyprus in the Modern Age: The Changing Role of the Archbishop-Ethnarch, their Identities and Politics. – Cambridge, 2013. – 331 p.
7 Κοκκινόφτας Κ. Η Εκκλησία της Κύπρου κατά την Αγγλοκρατία (1878-1960) // Ιστορία των Ελλήνων. – Τ. 15. – Αθήνα, 2006. – Σ. 692–705.
8 Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1878. – Φ. 37/12: Υποπροξενείον εις Λάρνακα, Υποπροξενείον εις Λεμησσόν; Φ. 49/10:Περί επισκέψεως καταπλεόντων εις Κύπρου ξένων πλοίων υπό Αγγλικών αρχών; Φ.ΑΑΚ/Ε’: Προξενικά: Κύπρου; Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1879. – Φ. 58/3: Αναφοραί εκθέσεις προξενικών αρχών περί καταστάσεωςτης περιοχής Κύπρος; Φ. 99/2: Προξενεία – Υποπροξενεία – Πρεσβείες. Κύπρος; Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1880. – Φ. 37/12: Προξενείο Κύπρου; Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1883. - Φ. Α5: Προξενείον Λάρνακας; Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1884. – Φ. 49/2: Εμπόριον – Γεωργία. Νησί Κύπρος, πείνα 1882,1883, του Μαρτίου 1884.
9 Γεωργής Γ., Παπαπολυβίου Π. Ιστορική καταγραφή παρουσίας προξενικών και διπλωματικών αρχών της Ελλάδος στην Κύπρο (Υποπροξενείου και Προξενείου Λάρνακος, Προξενείου και Γενικού Προξενείου Λευκωσίας, Πρεσβείας Λευκωσίας). – URL: http://www.mfa.gr/cyprus/images/stories/nicosia/docs/istoria_arxis.pdf (дата обращения: 18.10.2015)
10 Αρχιεπισκοπικό ζήτημα // Μεγάλη κυπριακή εγκυκλοπαίδεια, Λευκωσία: Φιλόκυπρος. – Τ. 2. – Λευκωσία, 1985. – Σ. 348–350.
11 Там же.
12 Φραγκούδης Γ. Σ. Ιστορία του αρχιεπισκοπικού ζητήματος Κύπρου, 1900-1911.Αλεξανδρεία, 1911; Λυμπουρίδης Α. Το πολύκροτο Αρχιεπισκοπικό Ζήτημα της Κύπρου και η δεκαετής περιπετειώδης πορεία του 1900-1910. – Λευκωσία, 1997. – Σ. 3–16, Σ. 59–62.
13 Βαλαής Δ. Προσπάθειες του Οικουμενικού Πατριάρχη Ιωακείμ Γ΄ για την διευθέτηση του Αρχιεπισκοπικού ζητήματος της Κύπρου // Ιωακείμ Γ΄ ο Μεγαλοπρεπής. Ο από Θεσσαλονίκης Οικουμενικός Πατριάρχης και η εποχή του. – Θεσσαλονίκη, 2012. – Σ. 261.
14 Там же.
15 18 Μαΐου 1902. Επιστολή Ελληνικού Πρόξενου της Κύπρου στην Λάρνακα προς τον Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδος // Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1903, Φ. 56 α: Ηδικοί Φάκελοι: Εκκλησιαστικά διάφορα, Κύπρου, Ιεροσολύμων (1902–1903). – Υποφάκελος 1.
16 Там же.
17 Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1902–1903, Φ. 56α: Ηδικοί Φάκελοι: Εκκλησιαστικά διάφορα, Κύπρου, Ιεροσολύμων (1902–1903). – Υποφάκελος 1.
18 Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1902–1903, Φ. 56α: Ηδικοί Φάκελοι: Εκκλησιαστικά διάφορα, Κύπρου, Ιεροσολύμων (1902–1903). – Υποφάκελος 2.
19 Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1902–1903, Φ. 56α: Ηδικοί Φάκελοι: Εκκλησιαστικά διάφορα, Κύπρου, Ιεροσολύμων (1902–1903). – Υποφάκελος 3.
20 Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1908, Ф. ΛΑ, Υποφάκελος 1, 2, 3.
21 2 Οκτωβρίου 1907. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1907, Ф. ΙΒ / ΑΑΚ: Εκκλησιαστικό ζήτημα Κύπρου.
22 20 Νοέμβρη 1907. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1907, Ф. ΙΒ /ΑΑΚ: Εκκλησιαστικό ζήτημα Κύπρου.
23 14 Δεκεμβρίου 1907. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1907, Ф. ΙΒ/ΑΑΚ: Εκκλησιαστικό ζήτημα Κύπρου.
24 13 Μαїου 1908. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1908, Ф. ΛΑ /3.
25 24 Απριλίου 1908. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ , 1908, Ф. ΛΑ /3.
26 The Cyprus gazette (supplement). – 1908. – 25 May.
27 15 Μαїου 1913. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1913, Ф. 13/3.
28 Там же.
29 1 Οκτωβρίου 1913. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1913, Ф. 13/3.
30 24 Οκτωβρίου 1913. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1913, Ф. 13/3.
31 8 Νοέμβρη 1915. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1915, Ф. ΑΑΚ23.
32 Hill G. A history of Cyprus. – V. IV. The Ottoman Province. The British Colony 1571-1948. – Cambridge, 1952. – Р. 522-523.
33 26 Οκτωβρίου 1920. Σημείωμα / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1920, Ф.6.1.
34 25 Μαρτίου 1920. Επιστολή/ Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1920, Ф. 6.1.
35 Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1920, Ф. 6.1.
36 Κυπριακός Φύλαξ. – 1921. – 18 Αυγούστου.
37 25 Νοεμβρίου 1921. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1921, Ф. 10/3.
38 29 Νοεμβρίου 1921. Τηλεγράφημα / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1921, Ф. 10/3.
39 24 Νοεμβρίου 1922. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1922, Ф. 7/4.
40 3 Ιουνίου 1923. Ψήφισμα της Γ’ Εθνικής των Κυπρίων Συνελεύσεως / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1923, Ф. 7/4.
41 2 Ιουλίου 1923 / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1923, Ф. 7/5.
42 The Convention Respecting the Regime of the Straits and Other Instruments Signed at Lausanne, 24 July 1923 / The Cyprus issue. A documentary history, 1878-2007. – London-New York, 2007. – Р. 7.
43 16 Δεκεμβρίου 1924. Επιστολή / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1924, Ф. Α/5/Ι.5.
44 14 Αυγούστου 1925 / Υ.Δ.Ι.Α YΠ.EΞ, 1925, Ф. Α/5/Ι.5
How to Cite
Артамонова, К. Ю. (1). КИПРСКАЯ ПРАВОСЛАВНАЯ ЦЕРКОВЬ И БОРЬБА ЗА ЭНОЗИС В 1900–1925 ГГ. (ПО АРХИВНЫМ МАТЕРИАЛАМ МИНИСТЕРСТВА ИНОСТРАННЫХ ДЕЛ ГРЕЦИИ). Drinovsky Sbornik, 8(8), 50-56. https://doi.org/10.7546/DS.2015.08.06
Section
Статті
