Вплив природно-технічної геосистеми Дністровської ГАЕС на динамічні процеси у середовищі її функціонування

  • Андрій Зигар Чернівецький національний університет імені Юрія Федьковича, вул. Коцюбинського, 2, м. Чернівці, 58002, Україна https://orcid.org/0000-0002-3882-8829
Ключові слова: геоекологія, конструктивна географія, геосистеми, річкові природно-технічні системи, ландшафтно-технічні системи, ландшафтно-інженерні системи, ГІС-технології, Дністровська ГАЕС, натурні методи

Анотація

Метою дослідження є опис натурних методів вивчення впливу природно-технічної геосистеми (ПТГС) Дністровської ГАЕС на динамічні процеси в середовищі її функціонування. Для аналізу натурних методів вивчення впливу природно-технічної геосистеми (ПТГС) Дністровської ГАЕС на динамічні процеси у середовищі її функціонування використовувалася комплексна методика досліджень. Початковий етап включав аналіз результатів попередніх наукових досліджень, що стосувалися впливу інженерних гідротехнічних об’єктів на природне середовище. Це дозволило врахувати попередні висновки та визначити наявні знання в цій галузі. Далі проводився тереновий (польовий) збір даних, який включав в себе натурні вимірювання та спостереження безпосередньо в зоні функціонування об'єкта дослідження. Для цього використовувалися спеціалізовані прилади для збору інформації. Особлива увага була приділена статистичному аналізу отриманих даних, що дозволило виявити взаємозв'язки між різними факторами, що впливають на динамічні процеси середовища.

У 21 столітті географія стає ще більш важливою і відповідальною наукою через зростання глобальних викликів, таких як зміни клімату, природокористування, міграції населення та інші. Інтегрований підхід, дозволяє географам розглядати проблеми з різних точок зору та розробляти комплексні рішення. Сучасні технології, такі як географічні інформаційні системи (ГІС), супутникові знімки, дистанційне зондування тощо, надають географам нові можливості для збору, аналізу та інтерпретації даних, що допомагає вирішувати складні проблеми більш ефективно. Прикладом застосування інтегрованого підходу у вивченні впливу природно-технічної геосистеми Дністровського каскаду ГЕС та ГАЕС на динамічні процеси.

Дослідження в статті дають змогу розширити розуміння конкретної проблеми управління антропогенним навантаженням у природно-технічній системі. Аналіз об'єкта, що проектується, як системи, що містить дві найважливіші частини – технічну і природну, робить системний підхід не окрасою, а обов'язковою умовою роботи, природознавця: географа, еколога – союзником, поплічником проєктувальника. Проектувати, створювати середовище, яке є оптимальним для життя людини, це означає проєктувати такі системи, конструкції, технології, щоб вони були максимально пов'язані з існуючими взаємозв'язками в природі.

Завантаження

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Біографія автора

Андрій Зигар, Чернівецький національний університет імені Юрія Федьковича, вул. Коцюбинського, 2, м. Чернівці, 58002, Україна

аспірант кафедри географії України та регіоналістики

Посилання

Verkhovna rada Ukrainy ukhvalyla zakon. Ofіtsіinyi portal Verkhovnoi Rady Ukrainy [Verkhovna Rada of Ukraine adopted the law. Official portal of the Verkhovna Rada of Ukraine]. Retrieved from https://www.rada.gov.ua/news/news_kom/Povidomlennya/56942.html?search=Закон%20Про%20ландшафти [in Ukrainian].

Vodnyi kodeks Ukrainy. Ofіtsіynyi vebportal parlamentu Ukraini. [Verkhovna Rada of Ukraine adopted the law. Official portal of the Verkhovna Rada of Ukraine]. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/en/213/95-vr?lang=uk [in Ukrainian].

Denysyk, H.І. (2008). Antropogenne landshaftoznavstvo: pochatok XXI stolіttya [Anthropogenic Landscape Studies: the Beginning of the 21st Century.] Ukrainskyi geografіchnyi zhurnal, 1, 28-30 [in Ukrainian].

Dutchak, M. (2013). Landshaftnі kompleksy Serednioho Prydnіsterya ta ikh zmіny pіd vplyvom hіdrotekhnіchnoi systemy. Chernіvtsі [Landscape complexes of the Middle Dniester region and their changes under the influence of the hydraulic system]: «RODOVІD», 160 s. [in Ukrainian].

Pro vyznannya takymy, shcho vtratyly chynnіst, deyakykh rіshen Uryadu Ukrainy z pytan okhorony atmosfernoho povіtrya. Ofіtsіynyi vebportal parlamentu Ukraini. [On the invalidation of certain decisions of the Government of Ukraine on air protection. Official web portal of the Parliament of Ukraine]. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/78-93-p#Text [in Ukrainian].

Pro nadra. Ofіtsіynyi vebportal parlamentu Ukrainy. [Code of Laws on Subsoil. Official web portal of the Parliament of Ukraine]. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/en/132/94-vr?lang=uk#Text [in Ukrainian].

Pro okhoronu atmosfernoho povіtrya. Ofіtsіynyi vebportal parlamentu Ukrainy [Law on the Protection of Atmospheric Air. Official web portal of the Parliament of Ukraine]. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/2707-12#Text [in Ukrainian].

Pro okhoronu navkolyshnioho pryrodnoho seredovyshcha. Ofіtsіinyi vebportal parlamentu Ukrainy [Law on Environmental Protection. Official web portal of the Parliament of Ukraine]. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/1264-12#Text [in Ukrainian].

Pro otsіnku vplyvu na dovkіllya. Ofіtsіynyi vebportal parlamentu Ukrainy [On Environmental Impact Assessment. Official web portal of the Parliament of Ukraine]. Retrieved from https://zakon.rada.gov.ua/laws/show/2059-19#Text [in Ukrainian].

Stratehіchnі napryamy adaptatsіi do zmіn klіmatu v baseinі Dnіstra [Strategic directions of climate change adaptation in the Dniester basin.] https://www.osce.org/ Retrieved from https://www.osce.org/files/f/documents/4/d/320221.pdf [in Ukrainian].

Fіlіya «Direktsіya z budіvnytstva Dnіstrovskoi GAES» Ukrgіdroenergo. [Branch "Directorate for the Construction of the Dniester PSPP" [in Ukrainian].

An introduction to the finite element method (1986). Engineering analysis, 3(1), 62. https://doi.org/10.1016/0264-682x(86)90196-6

Autodesk. https://www.autodesk.eu/. Retrieved from https://www.autodesk.eu/

Brusak, I., Tretyak, K., & Pronyshyn, R. (2022). Preliminary studies of seismicity caused by the water level changes in dnister upper reservoir. International conference of young professionals «geoterrace-2022», Lviv, Ukraine. https://doi.org/10.3997/2214-4609.2022590022

Cooley, J.W., & Tukey, J.W. (1965). An algorithm for the machine calculation of complex Fourier series. Mathematics of computation, 19(90), 297. https://doi.org/10.1090/s0025-5718-1965-0178586-1

Geodynamics / A. Zyhar et al. (2021). Geodynamics, 1(30), 17-24. https://doi.org/10.23939/jgd2021.01.017

GEOKON® geotechnical + structural instrumentation. GEOKON® Geotechnical + Structural Instrumentation. Retrieved from https://www.geokon.com/

Matlab. MathWorks – Makers of MATLAB and Simulink – MATLAB & Simulink. Retrieved from https://www.mathworks.com/products/matlab.html

Savchyn, I. (2018). Local geodynamics of the territory of dniester pumped storage power PLANT. Acta geodynamica et geomaterialia. P. 41-46. https://doi.org/10.13168/agg.2018.0002

Savchyn, I., & Pronyshyn R. (2020). Differentiation of recent local geodynamic and seismic processes of technogenic-loaded territories based on the example of Dnister Hydro Power Complex (Ukraine). Geodesy and geodynamics. 11(5), 391-400. https://doi.org/10.1016/j.geog.2020.06.001

Sidorov, I.S., Periy, S., & Sarnavskyj, V.H. (2015). Geodynamics. Geodynamics, 2(19), 15-25. https://doi.org/10.23939/jgd2015.02.015

Tretyak, K., Zayats, O., & Hrabovyi, O. (2023). Combined adjustment of GNSS observation results and slit meter measurements for the displacement detection at the Dniester HPP dam. Applied geomatics. https://doi.org/10.1007/s12518-023-00502-1

Vainberg, A.I. (1993). Forces in the casing of the aggregate shafts of the Dnestrovsk water-storage electric power plant. Journal of mining science, 29(1), 27-31. https://doi.org/10.1007/bf00734327

Voice, E. (1997). The radiological consequences of the Chernobyl accident. Environmental reviews, 5(3-4), 203-205. https://doi.org/10.1139/a97-011

Zyhar, A. (2022). Complex automatic control system of structures in the area of operation of the dniester PSPP. International confer-ence of young professionals «geoterrace-2022», Lviv, Ukraine. https://doi.org/10.3997/2214-4609.2022590005

Zyhar, A. (2023). Geodynamics. Geodynamics, 1(34), 19-27. https://doi.org/10.23939/jgd2023.01.019

Zyhar, A., Yushchenko, Y., & Savchyn, I. (2023). Geodesy, cartography and aerial photography. Geodesy, cartography and aerial photography, 97, 24-31. https://doi.org/10.23939/istcgcap2023.97.024

Опубліковано
2023-06-01
Цитовано
Як цитувати
Зигар, А. (2023). Вплив природно-технічної геосистеми Дністровської ГАЕС на динамічні процеси у середовищі її функціонування. Часопис соціально-економічної географії, 34, 49-56. https://doi.org/10.26565/2076-1333-2023-34-05
Розділ
Наукові повідомлення