Стратегічне партнерство Китайської Народної Республіки та Нігерії: безпековий, політичний, економічний виміри
Анотація
В умовах істотних змін у постбіполярній системі міжнародних відносин значно зростає активність Китайської Народної Республіки, зокрема в країнах Африки. Пріоритетним напрямом зовнішньої політики Китаю на Чорному континенті є його стратегічне партнерство з Нігерією, яка намагається залучити нові, зокрема китайські інвестиції, зміцнити свій міжнародний статус і розраховує на підтримку КНР у політичній, воєнно-технічній, фінансово-економічній сферах. Метою статті є аналіз історії та сучасного стану китайсько-нігерійських відносин, дослідження всього комплексу інтересів КНР у Федеративній Республіці Нігерії, напрями їх стратегічного партнерства, перш за все безпековий формат двостороннього співробітництва на тлі загострення конфліктів в Західній та Центральній Африці. Методи, які застосовувалися для досягнення мети дослідження: історико-порівняльний аналіз, систематизація та узагальнення, ретроспективний метод. У статті доведено, що з часу встановлення у 1971 р. дипломатичних відносин взаємодія КНР та Нігерії значно розширилася завдяки постійному зростанню обсягів двосторонньої торгівлі. Результати аналізу дослідження свідчать, що найбільш динамічно відносини двох країн розвиваються в економічній сфері. Нігерія перетворилася на одного з ключових постачальника нафти для економіки КНР, а Китай, у свою чергу, надав Нігерії значну інвестиційну, військово-технічну і політичну підтримку, розглядаючи її як одного з ключових учасників ініціативи «Один пояс, один шлях» (BRI). Підкреслюється, що Нігерія стала першою африканською країною, яку Китай визнав стратегічним партнером після підписання у 2006 р. двостороннього Меморандуму про взаєморозуміння. Країни послідовно підтримують одна одну в міжнародних організаціях, зокрема в ООН, у рамках Форуму співробітництва Китай–Африка тощо. Доведено, що Китай надає значну військову підтримку Нігерії, постачаючи озброєння та військову техніку для боротьби з повстанцями та терористичними угрупованнями, зокрема в дельті Нігеру. Зазначено, що візит 9-10 січня 2025 року до Нігерії міністра закордонних справ КНР Ван І сприятиме прискоренню розвитку двосторонніх відносин і Глобального Півдня взагалі.
Завантаження
Посилання
/Посилання
China (CHN) and Nigeria (NGA) Trade. The Observatory of Economic Complexity. URL: https://oec.world/en/profile/bilateral-country/chn/partner/nga
China FM ends Africa tour in Nigeria, pledging military aid. 01/09/2025January 9, 2025. URL: https://www.dw.com/en/china-fm-ends-africa-tour-in-nigeria-pledging-military-aid/a-71257815
Chinonye E., Nwala P. Critical Examination of China-Nigeria Bilateral Relations: A Perspective on Infrastructural Development Beyond Interests in the Oil and Gas Industry. International Journal of Research Publication and Reviews. 2023, vol. 4, no. 7, р. 2440–2447. URL: https://ijrpr.com/uploads/V4ISSUE7/IJRPR15566.pdf
Country Policy and Information Note. Nigeria: Islamist extremist groups in North East Nigeria. Version 3.0. July 2021. URL: https://assets.publishing.service.gov.uk/media/60f57ab1e90e0764cfc22a46/NGA_-_Islamist_extremist_groups_in_North_East_Nigeria_-_CPIN_-_v3.0__FINAL_Gov_UK_.pdf
Ekene Lionel. Nigeria and China enhances military partnership. 2025. URL: https://www.military.africa/2025/01/nigeria-and-china-enhances-military-partnership/
Federal Republic of Nigeria signs MoU with China on Military aid. Ministry of Defence Federal Republic of Nigeria. URL: https://defence.gov.ng/2020/12/03/terrorism-fg-signs-mou-with-china-on-military-aid/
Global Terrorism Index 2024. URL: https://reliefweb.int/report/world/global-terrorism-index-2025
Jackson S. F. Two Distant Giants China and Nigeria Perceive Each Other. Journal of European, Middle Eastern, & African Affairs (JEMEAA). 2019, p. 40-74. URL:https://www.researchgate.net/publication/337772664_Two_Distant_Giants_China_and_Nigeria_Perceive_Each_Other
National Security Strategy. October 2022. URL: https://bidenwhitehouse.archives.gov/wp-content/uploads/2022/11/8-November-Combined-PDF-for-Upload.pdf
Nigeria, China plan collaboration on military training, arms production. 2025. URL: https://punchng.com/nigeria-china-plan-collaboration-on-military-training-arms-production/
Parello-Plesner J. China’s strong arm: Protecting citizens and assets abroad. Abingdon. Oxon : Routledge, 2015. 160 p.
Security Council. Eightieth year. 9842nd meeting. 21 January 2025. Maintenance of international peace and security: Countering terrorism in Africa. URL: https://docs.un.org/en/S/PV.9842
Tom-Jack P. The Evolving Geopolitical Relations of Nigeria and China: What is the impact of the Nigeria-China trade and direct investment on the Nigerian economy? Ottawa, 2016. 69 р. URL: https://ruor.uottawa.ca/items/7821f04b-5226-4fce-99e3-9658d9a4c9f0
Wang Yi: China supports Nigeria’s bigger role in region, world. 2025. URL: https://news.cgtn.com/news/2025-01-09/Wang-Yi-China-supports-Nigeria-s-bigger-role-in-region-world-1A1SIsZQQfu/p.html
Xiang W., Oluduro O. China’s Investment in the Nigerian Energy Sector: A Prognosis of the Dispute Settlement Paradigm. Laws. 2023; vol. 12, no. 5. 81. URL: https://doi.org/10.3390/laws12050081
Zenn J. China Upgrades Strategic Partnership With Nigeria. 1.04.2025. https://fmso.tradoc.army.mil/2025/china-upgrades-strategic-partnership-with-nigeria/
王毅:中国和尼日利亚关系取得三大突出成果. 中华人民共和国外交部. URL: https://www.fmprc.gov.cn/wjbzhd/202501/t20250110_11530245.shtml.
刘明德, 王梦. 全球影响力分析框架下的中尼能源关系. 长安大学学报(社会科学版). 2017. 第19卷, 第6期. 页68–79.
中华人民共和国海关总署. URL: http://www.customs.gov.cn/.
中华人民共和国和尼日利亚联邦共和国联合公报. 中华人民共和国中央人民政府. URL: https://www.gov.cn/gongbao/content/2006/content_310676.htm.
关于中华人民共和国政府和尼日利亚联邦共和国建立外交关系的联合公报. 中华人民共和国外交部. URL: https://www.fmprc.gov.cn/web/gjhdq_676201/gj_676203/fz_677316/1206_678356/1207_678368/200011/t20001107_9321559.shtml
China (CHN) and Nigeria (NGA) Trade. The Observatory of Economic Complexity. URL: https://oec.world/en/profile/bilateral-country/chn/partner/nga
China FM ends Africa tour in Nigeria, pledging military aid. January 9, 2025. URL: https://www.dw.com/en/china-fm-ends-africa-tour-in-nigeria-pledging-military-aid/a-71257815
Chinonye, E., Nwala, P. (2023). Critical Examination of China-Nigeria Bilateral Relations: A Perspective on Infrastructural Development Beyond Interests in the Oil and Gas Industry. International Journal of Research Publication and Reviews, vol. 4, no. 7, р. 2440–2447. URL: https://ijrpr.com/uploads/V4ISSUE7/IJRPR15566.pdf
Country Policy and Information Note. Nigeria: Islamist extremist groups in North East Nigeria. Version 3.0. July 2021. URL: https://assets.publishing.service.gov.uk/media/60f57ab1e90e0764cfc22a46/NGA_-_Islamist_extremist_groups_in_North_East_Nigeria_-_CPIN_-_v3.0__FINAL_Gov_UK_.pdf
Ekene, L. (2025). Nigeria and China enhances military partnership. URL: https://www.military.africa/2025/01/nigeria-and-china-enhances-military-partnership/
Federal Republic of Nigeria signs MoU with China on Military aid. Ministry of Defence Federal Republic of Nigeria. URL: https://defence.gov.ng/2020/12/03/terrorism-fg-signs-mou-with-china-on-military-aid/
Global Terrorism Index 2024. URL: https://reliefweb.int/report/world/global-terrorism-index-2025
Jackson, S. F. (2019). Two Distant Giants China and Nigeria Perceive Each Other. Journal of European, Middle Eastern, & African Affairs (JEMEAA), p. 40-74. URL: https://www.researchgate.net/publication/337772664_Two_Distant_Giants_China_and_Nigeria_Perceive_Each_Other
National Security Strategy. October 2022. URL: https://bidenwhitehouse.archives.gov/wp-content/uploads/2022/11/8-November-Combined-PDF-for-Upload.pdf
Nigeria, China plan collaboration on military training, arms production. 2025. URL: https://punchng.com/nigeria-china-plan-collaboration-on-military-training-arms-production/
Parello-Plesner, J. (2015). China’s strong arm: Protecting citizens and assets abroad. Abingdon. Oxon : Routledge, 160 p.
Security Council. Eightieth year. 9842nd meeting. 21 January 2025. Maintenance of international peace and security: Countering terrorism in Africa. URL: https://docs.un.org/en/S/PV.9842
Tom-Jack, P. (2016). The Evolving Geopolitical Relations of Nigeria and China: What is the impact of the Nigeria-China trade and direct investment on the Nigerian economy? Ottawa, 69 р. URL: https://ruor.uottawa.ca/items/7821f04b-5226-4fce-99e3-9658d9a4c9f0
Wang Yi: China supports Nigeria’s bigger role in region, world. (2025). URL: https://news.cgtn.com/news/2025-01-09/Wang-Yi-China-supports-Nigeria-s-bigger-role-in-region-world-1A1SIsZQQfu/p.html
Xiang,W., Oluduro, O. (2023). China’s Investment in the Nigerian Energy Sector: A Prognosis of the Dispute Settlement Paradigm. Laws, vol. 12, no. 5. 81. URL: https://doi.org/10.3390/laws12050081
Zenn, J. (2025). China Upgrades Strategic Partnership With Nigeria. 1.04.2025. https://fmso.tradoc.army.mil/2025/china-upgrades-strategic-partnership-with-nigeria/
Wáng Yì: Zhōngguó hé Nírìlìyǎ guānxì qǔdé sān dà túchū chéngguǒ [Wang Yi: China-Nigeria relations have achieved three outstanding results]. Zhōnghuá rénmín gònghéguó wàijiāo bù [Ministry of Foreign Affairs The People’s Republic of China]. URL: https://www.fmprc.gov.cn/wjbzhd/202501/t20250110_11530245.shtml.
Liu M.D., Wang M. (2017) Quánqiú yǐngxiǎng lì fēnxī kuàngjià xià de Zhōng Ní néngyuán guānxì [Energy relationship between China and Nigeria under analysis framework of global influence]. "Cháng’ān dàxué xuébào (shèhuì kēxué bǎn)" [Journal of Chang’an University (Social Science Edition)], vol. 19, no. 6., pp. 68-79.
Zhōnghuá rénmín gònghéguó hǎiguān zǒng shǔ [General Administration of Customs of the People’s Republic of China]. URL: http://www.customs.gov.cn/.
Zhōnghuá rénmín gònghéguó hé Nírìlìyǎ liánbāng gònghéguó liánhé gōngbào [Joint Communiqué between the People’s Republic of China and the Federal Republic of Nigeria]. Zhōnghuá rénmín gònghéguó zhōngyāng rénmín zhèngfǔ [Central People’s Government of the People’s Republic of China]. URL: https://www.gov.cn/gongbao/content/2006/content_310676.htm.
Guānyú Zhōnghuá rénmín gònghéguó zhèngfǔ hé Nírìlìyǎ liánbāng gònghéguó jiànlì wàijiāo guānxì de liánhé gōngbào [Joint Communiqué on the establishment of diplomatic relations between the Government of the People’s Republic of China and the Federal Republic of Nigeria]. Zhōnghuá rénmín gònghéguó wàijiāo bù [Ministry of Foreign Affairs The People’s Republic of China]. URL: https://www.fmprc.gov.cn/web/gjhdq_676201/gj_676203/fz_677316/1206_678356/1207_678368/200011/t20001107_9321559.shtml
Автори, які публікуються у цьому журналі, погоджуються з наступними умовами:
- Автори залишають за собою право на авторство своєї роботи та передають журналу право першої публікації цієї роботи на умовах ліцензії Creative Commons Attribution License 4.0 International (CC BY 4.0), котра дозволяє іншим особам вільно розповсюджувати опубліковану роботу з обов'язковим посиланням на авторів оригінальної роботи та першу публікацію роботи у цьому журналі.
- Автори мають право укладати самостійні додаткові угоди щодо неексклюзивного розповсюдження роботи у тому вигляді, в якому вона була опублікована цим журналом (наприклад, розміщувати роботу в електронному сховищі установи або публікувати у складі монографії), за умови збереження посилання на першу публікацію роботи у цьому журналі.
- Політика журналу дозволяє і заохочує розміщення авторами в мережі Інтернет (наприклад, у сховищах установ або на особистих веб-сайтах) рукопису роботи, як до подання цього рукопису до редакції, так і під час його редакційного опрацювання, оскільки це сприяє виникненню продуктивної наукової дискусії та позитивно позначається на оперативності та динаміці цитування опублікованої роботи (див. The Effect of Open Access).